(MIS) - کارآفرینی
این رشته هنوز رشته‌ای کاملاً نو در ایران است و فارغ‌التحصیلان آن از سال 87 وارد بازار کار و مراکز دولتی شده اند. این رشته در کنکور سال ۱۳۸5 نو ترین رشته به حساب می‌آمده است.
پی‌سی مگزین
پی‌سی مگزین (به انگلیسی: PC Magazine) (به شکل خلاصه: PC Mag) یک مجلهٔ رایانه‌ای است که توسط شرکت زیف دیویس (به انگلیسی: Ziff Davis) منتشر می‌شود. نسخه چاپی آن از سال ۱۹۸۲ تا ۲۰۰۹ ادامه داشت و نسخه برخط از سال ۱۹۹۴ تاکنون منتشر می‌شود. پی‌سی مگزین به موضوعاتی چون بررسی سخت‌افزار و نرم‌افزار رایانه و موضوعات فناوری اطلاعات می‌پردازد.
پی‌سی ورلد
پی‌سی ورلد (به انگلیسی: PCWorld) یک مجله جهانی رایانه است که ماهانه توسط آی‌دی‌جی منتشر می‌شود. این مجله پیشنهادهای مختلفی را در موارد گوناگون در باره رایانه شخصی، اینترنت، و دیگر فناوری‌های شخصی ارائه می‌کند. در هر شماره، پی‌سی ورلد آزمایش‌های مختلفی را روی انواع سخت‌افزار و نرم‌افزار از شرکت‌های سازنده مختلف انجام می‌دهد که شامل دوربین‌های دیجیتال، تجهیزات صوتی و تلویزیون‌ها نیز می‌شود.
در ماه ژوئیهٔ ۲۰۱۳ میلادی پی‌سی‌ورلد پس از حدود ۳۰ سال سابقهٔ چاپ، اعلام کرد که دیگر مجلهٔ چاپ‌شدهٔ خود را منتشر نخواهد کرد و از این پس پی‌سی‌ورلد تنها به صورت دیجیتال به حیات خود ادامه خواهد داد.
س ت
سِ تِ (C't) یک گاهنامه رایانه‌ای به زبان آلمانی است که هر دو هفته یکبار توسط انتشاراتی هایزه منتشر می‌شود. نام C't کوتاه شدهٔ واژهٔ آلمانی Computertechnik به معنی فن رایانه است. نسخه‌ای از آن نیز برای هلند بطور ماهانه منتشر می‌شود. نخستین شماره این مجله در دسامبر ۱۹۸۳ به چاپ رسید و فروش آن در ربع دوم سال ۲۰۰۲ به حدود ۳۸۵٬۰۰۰ نسخه رسید.
مجله رایانه
رایانه مجله‌ای است تخصصی در مورد کامپیوتر که از ابتدای سال ۱۳۶۹ بصورت ماهیانه منتشر شده و در سطح ایران پخش می‌شود. در هر شماره رایانه تقریباً ۱۵۰ صفحه مقاله در سطوح مبتدی، پیشرفته و حرفه‌ای در خصوص موضوعات مختلف کامپیوتری به چاپ میرسد.
پی‌سی پرو
پی‌سی پرو (به انگلیسی: PC Pro) یکی از چندین مجلهٔ کامپیوتری است که توسط انتشارات دنیس ماهیانه در بریتانیا چاپ می‌شود. همچنین پی‌سی پرو اجازهٔ بازنشر برخی مقالات یا حتی کل مجله را در کشورهای مختلفی در سراسر جهان می‌دهد و برخی مقالات نیز به زبان محلی ترجمه می‌شوند. تا سال ۲۰۰۶، پی‌سی پرو پرفروش‌ترین ماهنامه در بریتانیا بود.
LWN.net
LWN.net یک نشریه اینترنتی مرتبط با رایانه است که بیشتر بر روی نرم‌افزارهای آزاد، نرم‌افزارهای لینوکس و دیگر سیستم‌عامل‌های شبه یونیکس تمرکز دارد. این نشریه به صورت هفتگی منتشر می‌شود و گزارش‌های مجزایی هم در اکثر روزها در وبگاه قرار می‌گیرند و گفتگو و تبادل نظر هم به هر گزارش چسبیده شده است. بیشتر گزارش‌هایی که به صورت روزانه منتشر می‌شوند، خلاصه‌ای کوتاه از مقالاتی هستند که در جاهای دیگر انتشار یافته‌اند و به صورت رایگان در دسترس همه خوانندگان قرار دارند. مقالات اصلی هم به صورت هفتگی و معمولاً در روز پنج‌شنبه منتشر می‌شوند. مقالات اصلی به مدت یک هفته تنها در دسترس مشترکین نشریه هستند و پس از اینکه یک هفته از مدت زمان انتشار مقاله گذشت، به صورت رایگان در دسرس همه خوانندگان قرار می‌گیرند. LWN.net وابسته به Eklektix, Inc است.
فورونیکس
فورونیکس (به انگلیسی: Phoronix) وبگاهی است که در سال ۲۰۰۴ توسط مایکل لارابل ایجاد شده است. از جمله خدمات ارائه شده در این وب‌سایت تحلیلی-خبری، می‌توان به نقد و بررسی توزیع‌های گنو/لینوکس و دیگر محصولات، مصاحبه‌ها، تصاویری از توزیع‌ها، بنچ‌مارک گرفتن از محصولات مختلف و ... اشاره کرد. این وب‌سایت به سوگیری داشتن و طرفداری از لینوکس شهرت دارد. فورونیکس از معدود وب‌سایت‌های تحلیلی مرتبط با لینوکس است که سخت‌افزار رایانه خصوصاً کارت گرافیک‌ها را هم مورد پوشش قرار می‌دهد و به صورت روزانه بروزرسانی می‌شود.
لینوکس ویس
لینوکس ویس (به انگلیسی: Linux Voice) یک مجله‌یِ لینوکسی و متن‌باز است که انتشار آن از سال ۲۰۱۴ میلادی در بریتانیا آغاز شده است. برای تامین هزینه‌های ایجاد این مجله، کمپین درخواست سرمایه مردمی در سایت ایندی‌گوگو موفق به جمع‌آوری بیش از ۱۰۰۰۰۰ یورو شد. نیمی از سود لینوکس ویس صرف کمک به نرم‌افزارهای آزاد و متن‌باز می‌شود و محتوی هر نسخه‌یِ آن بعد از آن ۹ ماه تحت لیسانس کریتیو کامنز در دسترس قرار می‌گیرد.
;login:
;login: یک نشریه فنی قدیمی است که توسط انجمن یوزنیکس منتشر می‌شود و موضوع آن در رابطه با سیستم‌عامل یونیکس و به طور کلی مدیریت سیستم است. این نشریه هر دو ماه یک بار منتشر می‌شود. ;login: اولین بار در سال ۱۹۷۵ توسط مل فرنتز بنیان نهاده شد. نام اولیه این نشریه اخبار یونیکس (به انگلیسی: UNIX News) بود که در سال ۱۹۷۸ به ;login: تغییر پیدا کرد.
سمی‌کالن اولیه‌ای که در نام این نشریه وجود دارد، از اعلان ورود به سیستم در نسخه‌های اولیه یونیکس گرفته شده است. یک کد گریز که مخصوص ترمینال مدل ۳۷ بود، در بقیه ترمینال‌ها به شکل یک سمی‌کالن نمایش می‌یافت.
مک‌ورلد
مک‌ورلد (به انگلیسی: Macworld) یک مجله ماهانه رایانه‌ای و یک وبگاه است که به معرفی محصولات شرکت اپل اختصاص دارد و توسط شرکت مک پابلیشینگ (به انگلیسی: Mac Publishing) که دفتر مرکزی آن در سان فرانسیسکو در ایالات متحده آمریکا قرار دارد، منتشر می‌شود.
مک لایف
مک|لایف (به انگلیسی: Mac|Life) یک ماهنامه آمریکایی می‌باشد که توسط شرکت فیوچر پی‌ال‌سی منتشر شده و بر روی رایانه‌های شخصی مکینتاش و دیگر محصولات مربوط به آن از جمله آی‌فون و آی‌پاد، متمرکز است. بین سپتامبر ۱۹۹۶ الی فوریه ۲۰۰۷، این مجله با عنوان مک‌ادیکت منتشر می‌شد.
مک‌فرمت
مک فرمت (به انگلیسی: MacFormat) بزرگترین مجله‌ی بریتانیا برای کاربران مکینتاش می‌باشد. این مجله که هر ماه توسط شرکت فیوچر پی‌ال‌سی منتشر می‌شود، از سال ۱۹۹۳ کار خود را شروع کرده است.
تپ!
تپ! (به انگلیسی: !Tap) مجله‌ای مخصوص صاحبان دستگاه‌های آی‌اواس دار شرکت اپل (آی‌فون، آی‌پد و آی‌پاد تاچ) می‌باشد. این مجله که توسط فیوچر پی‌ال‌سی چاپ می‌گردد خواهر خواندۀ مجلۀ مک فرمت است.
ویندوز: مجله رسمی
ویندوز: مجله رسمی (به انگلیسی: Windows: The Official Magazine) یک مجله فناوری می‌باشد که توسط فیوچر پی‌ال‌سی و به کمک مایکروسافت، به صورت جهانی چاپ می‌شود. مجله خود را "مجله‌ی رایانه‌ای برای زندگی واقعی" عنوان کرده و شامل اخبار، راهنمایی‌ها، خصوصیت‌ها و بررسی‌هایی می‌شود تا باعث گردد خوانندگانش از رایانه شخصی خود بهتر استفاده کنند.
این مجله به خاطر بزرگترین مجله منتشر شده در تاریخ مشهور بوده و در یازده کشور به چاپ میرسد. ویندوز: مجله رسمی یک روز بعد از منتشر شدن ویندوز ویستا در بریتانیا، آمریکا، فرانسه، آلمان، اسپانیا، پرتغال، هلند، بلژیک (آلمانی زبان)، برزیل، آفریقای جنوبی و استرالیا شروع به کار کرد. همچنین این عنوان در اتریش، کانادا، دانمارک، ایتالیا، نروژ، سوئد، سویس، بحرین، بلژیک (فرانسوی زبان)، فنلاند، یونان، هنگ کنگ، هند، لیتوانی، موریس، نیوزلند، عمان، پاکستان، سنگاپور، اوکراین، تایوان و تایلند فروخته می‌شود.
اینفورمیشن‌ویک
اینفورمیشن‌ویک (به انگلیسی: InformationWeek) یک منبع اطلاعاتی آنلاین در آدرس www.informationweek.com است که یک شامل نشریه اینترنتی، رویدادهای مجازی و رو در رو و مقالات پژوهشی است. اولین نسخه آن در سال ۱۹۷۹ توسط CMP Media که بعدها CMP Technology نام گرفت، منتشر شد. مقر این نشریه در سانفرانسیسکو کالیفرنیا است.
اینفوورلد
اینفوورلد (به انگلیسی: InfoWorld) یک رسانه برخط تجاری مرتبط با فناوری اطلاعات است که تحت لوای IDG Enterprise فعالیت می‌کند. این مجله در سال ۱۹۷۸ تحت عنوان نشریه ماشین‌های هوشمند (به انگلیسی: Intelligent Machines Journal) و توسط جیم وارن فعالیت خود را آغاز کرد و در اواخر ۱۹۷۹ به آی‌دی‌جی فروخته شد. در طی سال‌های بعد نشریه به InfoWorld تغیر نام داد. در سال‌های بعد نشریه کم‌کم به سمت الکترونیکی شدن سو گرفت و در ۲ آوریل ۲۰۰۷ اخرین نسخه چاپ شده آن منتشر شد و از آن پس تنها به صورت الکترونیکی منتشر می‌شود. مقر این نشریه در سن فرانسیسکو است و از کارکنان و نویسندگان آن از سرتاسر ایالات متحده در تهیه این نشریه مشارکت می‌کنند.
پیوست (ماهنامه)
ماهنامه پیوست یک نشریه اطلاع رسانی، پژوهشی و فرهنگی است که اولین پیش‌شماره‌های خود را در آبان ماه ۱۳۹۱ هم زمان با سیزدهمین نمایشگاه تلکام منتشر کرد. پس از این در اسفند ۹۱ نخستین شماره این نشریه به صورت عمومی عرضه شد.
توجه این نشریه معطوف به گرایش‌های مدیریتی و تجارتی در حوزه فناوری اطلاعات ایران است و رویکرد آن ارائه گزارش‌های تحلیلی و آماری، اخبار پردازش شده، دستیابی به آمارهای تاییده شده، گفتگوی ادامه‌دار با مدیران ارشد کشور و تمرکز روی نگاه چند وجهی و تحلیل روی مضامین روز فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌باشد.
کامپیوتر میوزیک (مجله)
کامپیوتر میوزیک (به انگلیسی: Computer Music) مجله‌ای بریتانیایی در حوزۀ موسیقی دیجیتال تولید شده در رایانه می‌باشد. هر شماره از این مجله به همراه یک دی‌وی‌دی به فروش میرسد که در آن نمونه آهنگ، افزایه صوتی، آموزش، دموی نرم‌افزارها و چندین مطلب مرتبط دیگر وجود دارد.
دات‌نت (مجله)
دات‌نت (به انگلیسی: net.) مجله‌و وب‌سایتی بریتانیایی در حوزۀ انترنت و رایانه می‌باشد. این مجله که از سال ۱۹۹۴ شروع به کار نموده است، هر چهار هفته یکبار یک شماره را منتشر می‌کند (هر سال ۱۳ شماره). مخاطبان اولیۀ دات‌نت کاربران معمولی اینترنت بود اما با گذشت زمان این مجله مخصوص طراحان وب آماتور و حرفه‌ای شد. در سال ۲۰۱۱ نیز اولین شماره از این مجله در فرمت دیجیتال برای تبلت‌ها آماده شد.
پی‌سی گیمر
پی‌سی گیمر (به انگلیسی: PC Gamer) یک مجله بریتانیایی است که از سال ۱۹۹۳ چاپ شده و دربارۀ بازی‌های رایانه‌ای می‌باشد. این مجله هر ماه و توسط شرکت فیوچر پی‌ال‌سی چاپ می‌شود. پی‌سی گیمر در مناطق مختلف جهان یافت می‌شود اما نسخه‌های بریتانیایی و آمریکایی‌اش پرفروش‌ترین‌ها هستند. این مجله شامل اخبار صنعت بازی‌های ویدئویی، پیش‌بررسی بازی‌های جدید، بررسی بازی‌های جدید و پرطرفدار و دیگر مسائل سخت‌افزاری و اصلاحات می‌شود.
اج (مجله)
اِج (به انگلیسی: Edge) به معنی لبه مجله‌ای بریتانیایی در حوزهٔ بازی‌های رایانه‌ای و دیگر فناوری‌ها می‌باشد. این مجله به خاطر تماس‌هایش با شرکت‌ها، موضع‌گیری‌های مقالات، نوشتار منحصربه‌فرد سوم شخصی، جوایز سالانه و قدمتش معروف است.
بازی‌نما
بازی‌نما از جمله اولین نشریه های تخصصی بازی‌های ویدئویی در ایران، کار خود را از سال ۱۳۸۲ با جمعی از علاقه‌مندان به این صعنت نوپا آغاز کرد. در سال‌های ابتدایی نام بازی‌نما تنها محدود به ماه نامه‌ی بازی‌های رایانه‌ای می‌شد اما پس از گذشت زمان، در بسیاری از زمینه‌های مرتبط با بازی‌های رایانه‌ای مانند سایت، فروشگاه و بازی سازی فعال شد.
تاریخچه
بازی‌نما در سال ۱۳۸۱ و تحت عنوان ماهنامه‌ای به نام دنیای نرم‌افزار توسط نریمان فرامرزی و آراد حقی شروع به‌کار کرد. پس از چهار شماره، امید مهدی‌پور به عنوان دبیر تحریریه و فرهاد کریمی در سمت نویسنده به بازی‌نما اضافه شدند. در شماره‌های ابتدایی، این مجله به صورت ۲ ماه یک بار منتشر می‌شد. با رسیدن به شماره‌ی ۱۲ و جدایی امید مهدی‌پور از بازی‌نما، محمود بلالی که پیش از این در مجلات دیگر بازی فعالیت‌هایی داشت به سمت دبیر تحریریه منصوب شد، البته محمود بلالی نیز پس از شماره‌ی ۱۸ به ماهنامه بازی‌کام پیوست و این سمت باز هم دستخوش تغییراتی شد. از شماره ۲۴ تا ۳۴ نیز فرجام کلیایی که خوانندگان بازی‌نما با نام مستعار «بابای باربد» با او آشنا هستند در بازی‌نما فعالیت می‌کرد و پس از آن محمد میرزایی تا به امروز در سمت دبیر تحریریه بازی‌نما فعالیت می‌کند. در طول این سال‌ها، بازی‌نما زیر نظر شورای سردبیری متشکل از نریمان فرامرزی، وحید یوسفی و محمد میرزایی اداره شده است.
مجله
از شروع به کار بازی‌نما تا بحال، مجله شامل بخش‌های مختلفی بوده که به مرور زمان حذف یا اضافه شدند. در حال حاضر محوریت اصلی مجله شامل این قسمت‌ها می باشد:
اخبار
در این قسمت، اخبار مربوط به بازی‌ها و همچنین شایعات مربوط به آنها نوشته می‌شود.
نقد و بررسی
در این قسمت، بازی‌های عرضه شده نقد و بررسی می‌شوند. شیوه‌ی امتیاز دهی مجله‌ی بازی‌نما از ابتدا چند بار دچار تغییر شده است. در حال حاضر از بین ۰ تا ۱۰ امتیازی به بازی‌ها تعلق می‌گیرد و نکات مثبت و منفی بخش‌های مختلف هر بازی به تفکیک بیان می‌شود.
پیش نمایش
در این قسمت، بازی‌هایی که در آینده وارد بازار می‌شوند، معرفی می‌گردد. ضمن اینکه به تازگی بخشی تحت عنوان پیش نمایش تصویری نیز در مجله قرار گرفته است.
سرگرمی
بخشی از مجله که شما را با دنیایی جالب از تفریحات آشنا می‌کند. بخشی که در آن نه از کنسول بازی خبری هست و نه یک کامپیوتر با مشخصات خوب برای بازی کردن. بلکه در این بخش نگارنده قصد آشنایی مخاطب با سرگرمی‌های غیر دیجیتالی را دارد.
روزی روزگاری بازی
بخشی که با تاریخچه و معرفی کنسول‌ها و بازی‌های قدیمی می‌پردازد.
سخت افزار
در این قسمت، مباحثی نظیر معرفی قطعات جدید و کنسول‌ها و راهنمایی برای خرید لوازم جانبی ارایه می‌شود.
همچنین پوشش خبری نمایشگاه‌های مهم مانند E3 و Tokyo Game Show بخشی از محتوای مجله است که در شماره‌های خاص به صورت ویژه نامه در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. قبلاً همراه با مجله‌ی بازی‌نما دو دی وی دی شامل محتویات مختلف مثل تریلر بازی‌ها و سایر موارد به خریداران ارائه می‌شد اما اکنون تعداد این دیسک ها به یک عدد کاهش یافته است. همچنین در بسته بندی مجله یک پوستر با ابعاد مشخص وجود دارد که تصویر آن برگرفته از Artwork های بازی‌های روز می‌باشد.
وبگاه
وبگاه بازی‌نما در سال ۱۳۸۶ با هدف گسترش دایره فعالیت مجله و دریافت راحت‌تر نظرات، پیشنهادها و انتقادات آنها، تأسیس شد. سایت بازی‌نما ابتدا کار خود را با دو بخش تالار گفتگو و صفحه اصلی آغاز کرد اما در ادامه بخش‌های بسیار زیادی به آن اضافه شدند. وب سایت بازی‌نما اکنون با داشتن بیش از صد و ده هزار نفر کاربر و با حجمی بیش از ۳۰۰ گیگابایت اطلاعات، بزرگترین سایت تخصصی بازی های رایانه ای در جمهوری اسلامی ایران و همچنین خاورمیانه به شمار می‌رود. در حال حاضر این سایت شامل بخش‌های زیر می‌باشد:
صفحه اصلی
تالارهای گفت و گو
گالری تصاویر
آپلودر تصویر
بازارچه
فروشگاه
بازی‌های آنلاین
کمیک
بلاگ
گروه‌های هواداری
مجموعه مسابقات سالیانه فیس آف
تاس طلایی (انتخاب برترین‌های سال)
در ششم بهمن ۱۳۹۰ وبگاه بازی‌نما در چهارمین جشنواره وب ایران به عنوان برترین وبگاه بازی‌های رایانه‌ای از نظر کاربران انتخاب شد.
ساخت بازی
در سال‌های اخیر این مجموعه در راستای گسترش خود تصمیم به ساخت بازی‌های کامپیوتری گرفت و با خدمت گرفتن افراد با حرفه های گوناگون اکنون بازی "زندگی جدید سارا" را تولید کرده و در حال فعالیت بر روی چند پروژه دیگر نیز هست.
همایش‌ها
همه ساله، بازی‌نما همایشی با محوریت بازی‌های رایانه‌ای برپا می‌کند تا در جمعی دوستانه و خانوادگی با گفت و گوهای کارشناسی و نمایش تازه‌های دنیای گیم باعث رونق هر چه بیشتر این صنعت نوپا در ایران شود. سومین همایش بازی‌نما با عنوان "نقش بازی در سلامت خانواده" که در تابستان ۸۸ برگزار شد با استقبال بسیار خوبی مواجه شد. طبق گفته مسئولین سایت و مجله بازی‌نما، در آینده شاهد همایش‌های دیگری از سوی بازی‌نما خواهیم بود.
حضور در نمایشگاه‌ها
این مجموعه به طور معمول در نمایشگاه‌های مختلف پیرامون بازی‌های رایانه‌ای سراسر دنیا حضور داشته، ولی به طور رسمی و به عنوان یک خبرگزاری معتبر در نمایشگاه Gamescom 2009 و Dubai Game World Expo 2009 & 2010 حضور پررنگی داشته است. از حضور بازی‌نما در نمایشگاه‌های داخلی هم می‌توان از نمایشگاه الکامپ نام برد.
فعالیت‌های جهانی
از همکاری مجله بازی‌نما با شرکت‌های بازی‌سازی خارجی می‌توان به استودیو‌های والو، الکترونیک آرتز، اسکور انیکس، اکتیویژن و Bethesda اشاره کرد که تا به حال کاورها، مطالب و تصاویر اختصاصی برای بازی‌نما تهیه کرده‌اند. آشنایی بازی‌نما با شرکت Bethesda به نمایشگاه Games Convention 2008 برمی‌گردد. از همکاری بازی‌نما با این شرکت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
طراحی روی جلد انحصاری شماره ۶۲ مجله بازی‌نما توسط Bethesda
مطالب و تصاویر اختصاصی از بازی Skyrim در شماره ۶۴ مجله بازی‌نما
پوستر اختصاصی از بازی Rage در شماره ۶۸ مجله بازی‌نما
پلی (مجله)
پلی (به انگلیسی: Play) یک ماهنامه اطلاع رسانی بازی‌های رایانه‌ای است که در پادشاهی متحده منتشر می‌شود، و فعالیت اصلی آن معرفی محصولات پلی‌استیشن سونی است. شماره اول آن در اکتبر سال ۱۹۹۵ میلادی منتشر شد.
پی‌سی زون
پی‌سی زون (به انگلیسی: PC Zone) یک مجله تخصصی رایانه‌های شخصی و بازی‌های ویدئویی بریتانیایی است که به شکل ماهانه، برای نخستین بار در آوریل ۱۹۹۳ منتشر شد. این مجله، نخستین مجله در بریتانیا بود که به شکل تخصصی به بررسی مباحث مرتبط با رایانه‌های شخصی سازگار با آی‌بی‌ام می‌پرداخت. پیش از انتشار پی‌سی زون، مجلات دیگری بودند که به مباحث رایانه می‌پرداختند اما بیشتر جنبه سرگرمی داشتند و با انتشار پی‌سی زون، این مبحث به شکلی تخصصی در بریتانیا، درقالب مجله رواج یافت.
بعدها این مجله، دارای بخش‌ها و مباحث دیگری نیز شد. بخش‌هایی چون نقد و بررسی شرکت‌های سازنده قطعات سخت‌افزاری، تولید کننده بازی‌های ویدئویی، نقد و بررسی بازی‌های ویدئویی و امتیاز به‌آن‌ها به مباحث پیشین مجله پیوست داده شد.
انتشار این مجله در ۲ سپتامبر ۲۰۱۰ متوقف شد.
پی‌سی فرمت
پی‌سی فرمت (به انگلیسی: PC Format) یک مجله‌ی بریتانیایی است که توسط شرکت فیوچر پی‌ال‌سی منتشر می‌شود. این مجله که از سال ۱۹۹۱ چاپ می‌شود، شامل مقالاتی پیرامون بازی‌های رایانه‌ای، سرگرمی‌ها، نحوۀ کار با نرم‌افزارها و سخت‌افزار‌ها است. معمولاً پی‌سی در پی‌سی فرمت نماد رایانه‌هایی با سیستم عامل مایکروسافت ویندوز می‌باشد؛ هر چند گاهی اوقات به دیگر رایانه‌ها هم اشاره‌ای می‌شود.
پی‌سی مگزین
پی‌سی مگزین (به انگلیسی: PC Magazine) (به شکل خلاصه: PC Mag) یک مجلهٔ رایانه‌ای است که توسط شرکت زیف دیویس (به انگلیسی: Ziff Davis) منتشر می‌شود. نسخه چاپی آن از سال ۱۹۸۲ تا ۲۰۰۹ ادامه داشت و نسخه برخط از سال ۱۹۹۴ تاکنون منتشر می‌شود. پی‌سی مگزین به موضوعاتی چون بررسی سخت‌افزار و نرم‌افزار رایانه و موضوعات فناوری اطلاعات می‌پردازد.
دنیای بازی
دنیای بازی نام دو هفته نامه ای است که به معرفی بازی‌های رایانه‌ای، پیش نمایش، نقد و همچنین تمامی مسائل مربوط به آن می‌پردازد. این نشریه همچنین ویژه‌نامه‌های بازی‌های رایانه‌ای داخلی را به‌صورت دوماهنامه منتشر می‌کند.
بخش‌های نشریه
تازه‌ها: در این بخش اخبار مربوط به شرکت‌های تولید کننده بازی و همچنین شایعات مربوط به آنها ثبت می‌شود.
اسباب بازی: در این بخش، مقوله‌هایی نظیر اور کلاکینگ و همچنین معرفی قطعات جدید و کنسول‌ها درج می‌شود.
اولین نگاه: در این بخش، بازی‌هایی که در آینده‌ای نزدیک وارد بازار می‌شوند، معرفی می‌گردد. علاوه بر توضیحات بازی، قسمتی کوچک نیز به معرفی سازندگان و انتشار دهنده بازی اختصاص داده می‌شود.
نقد بازی: در این قسمت، همان طور که از نام پیداست، بازی‌های عرضه شده نقد می‌شوند. همانند قسمت اولین نگاه، این جا هم قسمتی به معرفی شرکت‌های سازنده اخنصاص داده می‌شود.
بررسی کوتاه: در این قسمت، بازی‌هایی که اهمیت کمتری دارند و جایی برای نقد آنها نیست، معرفی می‌شوند.
پرونده: و اما جالب‌ترین و هنر مندانه‌ترین قسمت نشریه، قسمت پرونده است. در این قسمت هر شماره یکی از زیباترین بازی‌ها و یا مجموعه بازی‌ها انتخاب شده و نویسندگان اصلی نشریه مطالبی در مورد تاریخچه و علت به یاد ماندنی شدن بازی‌ها می‌نویسند.این بخش یکی از پر طرفدارترین و در عین حال با ارزش‌ترین قسمت نشریه‌است.
فلش بک: در این قسمت، بازی‌هایی که تاریخ انتشار آنها حد اقل مربوط به ۳ سال پیش است و ممکن است بازی کننده‌ها آن را جا گذاشته باشند، و یا حتی کسانی که سیستمی برای اجرای بازی‌های جدید ندارند، بتوانند از آن استفاده کنند.
دنیای دیجیتال، موزه و ذره بین: دنیای دیجیتال مربوط به مسائل روز دنیای بازی نظیر تهاجم فرهنگی در بازی‌ها و یا دیدگاه‌های نادرستی که در ایران نسبت به بازی‌های رایانه‌ای وجود دارد است. موزه قسمتی برای معرفی بازی‌های بسیار قدیمی و در اصل پایه ساز بازی‌های امروزی است، و از این جهت ارزش بالایی دارد. مطالب قسمت ذره بین یکی از پرطرفدارترین قسمت‌های این نشریه‌است و به طور سر راست به مشکلات خود گیمرها می‌پردازد. مطالب این قسمت طنز واقعی است و به شکل زیبایی پرداخته می‌شوند.
دنیای دیگر: این قسمت به معرفی بازی‌های ممو می‌پردازد و همچنین راهنما و آموزش بازی‌های نقش آفرینی است.
فامیتسو
فامیتسویک مجله اطلاع رسانی بازی‌های رایانه‌ای ژاپنی است که توسط شرکت انتربراین و توکوما شوتن منتشر می‌شود، پنج نسخه دارد Famitsū: Shūkan Famitsū, Famitsū PS, Famitsū Xbox, Famitsū Wii+DS، و Famitsū Wave DVD و مشهورترین مجله اطلاع‌رسانی بازی در ژاپن است.
گیم اینفورمر
گیم اینفورمر(به انگلیسی: Game Informer) (یا به طور مخفف GI) یک ماهنامه اطلاع رسانی بازی‌های رایانه‌ای است که در ایالات متحده منتشر و شامل نقدها، اخبار و راهنمای بازی‌های رایانه‌ای است.و در اوت ۱۹۹۱ شروع به کار کرد، این مجله نزدیک به ۳ میلیون مشترک دارد که از این لحاظ در آمریکا اول است، و در یک چهارم اول سال ۲۰۰۷، بیست و سومین مجله بزرگ آمریکا شناخته شد.مالک و ناشر این مجله شرکت گیم‌استاپ است.
گیم‌پرو
گیم‌پرو(به انگلیسی: GamePro)یک ماهنامه اطلاع رسانی بازی‌های رایانه‌ای است که در ایالات متحده منتشر می‌شود. مرکز آن در ردوود، کالیفرنیا بوده و در سال ۱۹۸۹ توسط پت فرل و خواهرخوانده او لیان مک‌درمونت شروع به انتشار کرد.
مجله بازی‌های کامپیوتری و ویدئویی
بازی‌های ویدویی و رایانه‌ای (به انگلیسی: Computer and Video Games) (CVG یا C+VG) یک مجله بازی‌های ویدئویی بریتانیایی است که برای نخستین بار در نوامبر ۱۹۸۱ منتشر و روند انتشار آن، به شکل ماهانه تاکنون ادامه داشته است.
نقد و بررسی بازی‌های قدیمی و جدید، امتیازدهی به بازی‌ها، معرفی شرکت‌های بازی‌سازی جهان، معرفی رمز و کد و استراتژی بازی‌ها از مطالب و بخش‌های این مجله بازی بریتانیایی است
این رشته هنوز رشته‌ای کاملاً نو در ایران است و فارغ‌التحصیلان آن از سال 87 وارد بازار کار و مراکز دولتی شده اند. این رشته در کنکور سال ۱۳۸5 نو ترین رشته به حساب می‌آمده است.
پی‌سی مگزین
پی‌سی مگزین (به انگلیسی: PC Magazine) (به شکل خلاصه: PC Mag) یک مجلهٔ رایانه‌ای است که توسط شرکت زیف دیویس (به انگلیسی: Ziff Davis) منتشر می‌شود. نسخه چاپی آن از سال ۱۹۸۲ تا ۲۰۰۹ ادامه داشت و نسخه برخط از سال ۱۹۹۴ تاکنون منتشر می‌شود. پی‌سی مگزین به موضوعاتی چون بررسی سخت‌افزار و نرم‌افزار رایانه و موضوعات فناوری اطلاعات می‌پردازد.
پی‌سی ورلد
پی‌سی ورلد (به انگلیسی: PCWorld) یک مجله جهانی رایانه است که ماهانه توسط آی‌دی‌جی منتشر می‌شود. این مجله پیشنهادهای مختلفی را در موارد گوناگون در باره رایانه شخصی، اینترنت، و دیگر فناوری‌های شخصی ارائه می‌کند. در هر شماره، پی‌سی ورلد آزمایش‌های مختلفی را روی انواع سخت‌افزار و نرم‌افزار از شرکت‌های سازنده مختلف انجام می‌دهد که شامل دوربین‌های دیجیتال، تجهیزات صوتی و تلویزیون‌ها نیز می‌شود.
در ماه ژوئیهٔ ۲۰۱۳ میلادی پی‌سی‌ورلد پس از حدود ۳۰ سال سابقهٔ چاپ، اعلام کرد که دیگر مجلهٔ چاپ‌شدهٔ خود را منتشر نخواهد کرد و از این پس پی‌سی‌ورلد تنها به صورت دیجیتال به حیات خود ادامه خواهد داد.
س ت
سِ تِ (C't) یک گاهنامه رایانه‌ای به زبان آلمانی است که هر دو هفته یکبار توسط انتشاراتی هایزه منتشر می‌شود. نام C't کوتاه شدهٔ واژهٔ آلمانی Computertechnik به معنی فن رایانه است. نسخه‌ای از آن نیز برای هلند بطور ماهانه منتشر می‌شود. نخستین شماره این مجله در دسامبر ۱۹۸۳ به چاپ رسید و فروش آن در ربع دوم سال ۲۰۰۲ به حدود ۳۸۵٬۰۰۰ نسخه رسید.
مجله رایانه
رایانه مجله‌ای است تخصصی در مورد کامپیوتر که از ابتدای سال ۱۳۶۹ بصورت ماهیانه منتشر شده و در سطح ایران پخش می‌شود. در هر شماره رایانه تقریباً ۱۵۰ صفحه مقاله در سطوح مبتدی، پیشرفته و حرفه‌ای در خصوص موضوعات مختلف کامپیوتری به چاپ میرسد.
پی‌سی پرو
پی‌سی پرو (به انگلیسی: PC Pro) یکی از چندین مجلهٔ کامپیوتری است که توسط انتشارات دنیس ماهیانه در بریتانیا چاپ می‌شود. همچنین پی‌سی پرو اجازهٔ بازنشر برخی مقالات یا حتی کل مجله را در کشورهای مختلفی در سراسر جهان می‌دهد و برخی مقالات نیز به زبان محلی ترجمه می‌شوند. تا سال ۲۰۰۶، پی‌سی پرو پرفروش‌ترین ماهنامه در بریتانیا بود.
LWN.net
LWN.net یک نشریه اینترنتی مرتبط با رایانه است که بیشتر بر روی نرم‌افزارهای آزاد، نرم‌افزارهای لینوکس و دیگر سیستم‌عامل‌های شبه یونیکس تمرکز دارد. این نشریه به صورت هفتگی منتشر می‌شود و گزارش‌های مجزایی هم در اکثر روزها در وبگاه قرار می‌گیرند و گفتگو و تبادل نظر هم به هر گزارش چسبیده شده است. بیشتر گزارش‌هایی که به صورت روزانه منتشر می‌شوند، خلاصه‌ای کوتاه از مقالاتی هستند که در جاهای دیگر انتشار یافته‌اند و به صورت رایگان در دسترس همه خوانندگان قرار دارند. مقالات اصلی هم به صورت هفتگی و معمولاً در روز پنج‌شنبه منتشر می‌شوند. مقالات اصلی به مدت یک هفته تنها در دسترس مشترکین نشریه هستند و پس از اینکه یک هفته از مدت زمان انتشار مقاله گذشت، به صورت رایگان در دسرس همه خوانندگان قرار می‌گیرند. LWN.net وابسته به Eklektix, Inc است.
فورونیکس
فورونیکس (به انگلیسی: Phoronix) وبگاهی است که در سال ۲۰۰۴ توسط مایکل لارابل ایجاد شده است. از جمله خدمات ارائه شده در این وب‌سایت تحلیلی-خبری، می‌توان به نقد و بررسی توزیع‌های گنو/لینوکس و دیگر محصولات، مصاحبه‌ها، تصاویری از توزیع‌ها، بنچ‌مارک گرفتن از محصولات مختلف و ... اشاره کرد. این وب‌سایت به سوگیری داشتن و طرفداری از لینوکس شهرت دارد. فورونیکس از معدود وب‌سایت‌های تحلیلی مرتبط با لینوکس است که سخت‌افزار رایانه خصوصاً کارت گرافیک‌ها را هم مورد پوشش قرار می‌دهد و به صورت روزانه بروزرسانی می‌شود.
لینوکس ویس
لینوکس ویس (به انگلیسی: Linux Voice) یک مجله‌یِ لینوکسی و متن‌باز است که انتشار آن از سال ۲۰۱۴ میلادی در بریتانیا آغاز شده است. برای تامین هزینه‌های ایجاد این مجله، کمپین درخواست سرمایه مردمی در سایت ایندی‌گوگو موفق به جمع‌آوری بیش از ۱۰۰۰۰۰ یورو شد. نیمی از سود لینوکس ویس صرف کمک به نرم‌افزارهای آزاد و متن‌باز می‌شود و محتوی هر نسخه‌یِ آن بعد از آن ۹ ماه تحت لیسانس کریتیو کامنز در دسترس قرار می‌گیرد.
;login:
;login: یک نشریه فنی قدیمی است که توسط انجمن یوزنیکس منتشر می‌شود و موضوع آن در رابطه با سیستم‌عامل یونیکس و به طور کلی مدیریت سیستم است. این نشریه هر دو ماه یک بار منتشر می‌شود. ;login: اولین بار در سال ۱۹۷۵ توسط مل فرنتز بنیان نهاده شد. نام اولیه این نشریه اخبار یونیکس (به انگلیسی: UNIX News) بود که در سال ۱۹۷۸ به ;login: تغییر پیدا کرد.
سمی‌کالن اولیه‌ای که در نام این نشریه وجود دارد، از اعلان ورود به سیستم در نسخه‌های اولیه یونیکس گرفته شده است. یک کد گریز که مخصوص ترمینال مدل ۳۷ بود، در بقیه ترمینال‌ها به شکل یک سمی‌کالن نمایش می‌یافت.
مک‌ورلد
مک‌ورلد (به انگلیسی: Macworld) یک مجله ماهانه رایانه‌ای و یک وبگاه است که به معرفی محصولات شرکت اپل اختصاص دارد و توسط شرکت مک پابلیشینگ (به انگلیسی: Mac Publishing) که دفتر مرکزی آن در سان فرانسیسکو در ایالات متحده آمریکا قرار دارد، منتشر می‌شود.
مک لایف
مک|لایف (به انگلیسی: Mac|Life) یک ماهنامه آمریکایی می‌باشد که توسط شرکت فیوچر پی‌ال‌سی منتشر شده و بر روی رایانه‌های شخصی مکینتاش و دیگر محصولات مربوط به آن از جمله آی‌فون و آی‌پاد، متمرکز است. بین سپتامبر ۱۹۹۶ الی فوریه ۲۰۰۷، این مجله با عنوان مک‌ادیکت منتشر می‌شد.
مک‌فرمت
مک فرمت (به انگلیسی: MacFormat) بزرگترین مجله‌ی بریتانیا برای کاربران مکینتاش می‌باشد. این مجله که هر ماه توسط شرکت فیوچر پی‌ال‌سی منتشر می‌شود، از سال ۱۹۹۳ کار خود را شروع کرده است.
تپ!
تپ! (به انگلیسی: !Tap) مجله‌ای مخصوص صاحبان دستگاه‌های آی‌اواس دار شرکت اپل (آی‌فون، آی‌پد و آی‌پاد تاچ) می‌باشد. این مجله که توسط فیوچر پی‌ال‌سی چاپ می‌گردد خواهر خواندۀ مجلۀ مک فرمت است.
ویندوز: مجله رسمی
ویندوز: مجله رسمی (به انگلیسی: Windows: The Official Magazine) یک مجله فناوری می‌باشد که توسط فیوچر پی‌ال‌سی و به کمک مایکروسافت، به صورت جهانی چاپ می‌شود. مجله خود را "مجله‌ی رایانه‌ای برای زندگی واقعی" عنوان کرده و شامل اخبار، راهنمایی‌ها، خصوصیت‌ها و بررسی‌هایی می‌شود تا باعث گردد خوانندگانش از رایانه شخصی خود بهتر استفاده کنند.
این مجله به خاطر بزرگترین مجله منتشر شده در تاریخ مشهور بوده و در یازده کشور به چاپ میرسد. ویندوز: مجله رسمی یک روز بعد از منتشر شدن ویندوز ویستا در بریتانیا، آمریکا، فرانسه، آلمان، اسپانیا، پرتغال، هلند، بلژیک (آلمانی زبان)، برزیل، آفریقای جنوبی و استرالیا شروع به کار کرد. همچنین این عنوان در اتریش، کانادا، دانمارک، ایتالیا، نروژ، سوئد، سویس، بحرین، بلژیک (فرانسوی زبان)، فنلاند، یونان، هنگ کنگ، هند، لیتوانی، موریس، نیوزلند، عمان، پاکستان، سنگاپور، اوکراین، تایوان و تایلند فروخته می‌شود.
اینفورمیشن‌ویک
اینفورمیشن‌ویک (به انگلیسی: InformationWeek) یک منبع اطلاعاتی آنلاین در آدرس www.informationweek.com است که یک شامل نشریه اینترنتی، رویدادهای مجازی و رو در رو و مقالات پژوهشی است. اولین نسخه آن در سال ۱۹۷۹ توسط CMP Media که بعدها CMP Technology نام گرفت، منتشر شد. مقر این نشریه در سانفرانسیسکو کالیفرنیا است.
اینفوورلد
اینفوورلد (به انگلیسی: InfoWorld) یک رسانه برخط تجاری مرتبط با فناوری اطلاعات است که تحت لوای IDG Enterprise فعالیت می‌کند. این مجله در سال ۱۹۷۸ تحت عنوان نشریه ماشین‌های هوشمند (به انگلیسی: Intelligent Machines Journal) و توسط جیم وارن فعالیت خود را آغاز کرد و در اواخر ۱۹۷۹ به آی‌دی‌جی فروخته شد. در طی سال‌های بعد نشریه به InfoWorld تغیر نام داد. در سال‌های بعد نشریه کم‌کم به سمت الکترونیکی شدن سو گرفت و در ۲ آوریل ۲۰۰۷ اخرین نسخه چاپ شده آن منتشر شد و از آن پس تنها به صورت الکترونیکی منتشر می‌شود. مقر این نشریه در سن فرانسیسکو است و از کارکنان و نویسندگان آن از سرتاسر ایالات متحده در تهیه این نشریه مشارکت می‌کنند.
پیوست (ماهنامه)
ماهنامه پیوست یک نشریه اطلاع رسانی، پژوهشی و فرهنگی است که اولین پیش‌شماره‌های خود را در آبان ماه ۱۳۹۱ هم زمان با سیزدهمین نمایشگاه تلکام منتشر کرد. پس از این در اسفند ۹۱ نخستین شماره این نشریه به صورت عمومی عرضه شد.
توجه این نشریه معطوف به گرایش‌های مدیریتی و تجارتی در حوزه فناوری اطلاعات ایران است و رویکرد آن ارائه گزارش‌های تحلیلی و آماری، اخبار پردازش شده، دستیابی به آمارهای تاییده شده، گفتگوی ادامه‌دار با مدیران ارشد کشور و تمرکز روی نگاه چند وجهی و تحلیل روی مضامین روز فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌باشد.
کامپیوتر میوزیک (مجله)
کامپیوتر میوزیک (به انگلیسی: Computer Music) مجله‌ای بریتانیایی در حوزۀ موسیقی دیجیتال تولید شده در رایانه می‌باشد. هر شماره از این مجله به همراه یک دی‌وی‌دی به فروش میرسد که در آن نمونه آهنگ، افزایه صوتی، آموزش، دموی نرم‌افزارها و چندین مطلب مرتبط دیگر وجود دارد.
دات‌نت (مجله)
دات‌نت (به انگلیسی: net.) مجله‌و وب‌سایتی بریتانیایی در حوزۀ انترنت و رایانه می‌باشد. این مجله که از سال ۱۹۹۴ شروع به کار نموده است، هر چهار هفته یکبار یک شماره را منتشر می‌کند (هر سال ۱۳ شماره). مخاطبان اولیۀ دات‌نت کاربران معمولی اینترنت بود اما با گذشت زمان این مجله مخصوص طراحان وب آماتور و حرفه‌ای شد. در سال ۲۰۱۱ نیز اولین شماره از این مجله در فرمت دیجیتال برای تبلت‌ها آماده شد.
پی‌سی گیمر
پی‌سی گیمر (به انگلیسی: PC Gamer) یک مجله بریتانیایی است که از سال ۱۹۹۳ چاپ شده و دربارۀ بازی‌های رایانه‌ای می‌باشد. این مجله هر ماه و توسط شرکت فیوچر پی‌ال‌سی چاپ می‌شود. پی‌سی گیمر در مناطق مختلف جهان یافت می‌شود اما نسخه‌های بریتانیایی و آمریکایی‌اش پرفروش‌ترین‌ها هستند. این مجله شامل اخبار صنعت بازی‌های ویدئویی، پیش‌بررسی بازی‌های جدید، بررسی بازی‌های جدید و پرطرفدار و دیگر مسائل سخت‌افزاری و اصلاحات می‌شود.
اج (مجله)
اِج (به انگلیسی: Edge) به معنی لبه مجله‌ای بریتانیایی در حوزهٔ بازی‌های رایانه‌ای و دیگر فناوری‌ها می‌باشد. این مجله به خاطر تماس‌هایش با شرکت‌ها، موضع‌گیری‌های مقالات، نوشتار منحصربه‌فرد سوم شخصی، جوایز سالانه و قدمتش معروف است.
بازی‌نما
بازی‌نما از جمله اولین نشریه های تخصصی بازی‌های ویدئویی در ایران، کار خود را از سال ۱۳۸۲ با جمعی از علاقه‌مندان به این صعنت نوپا آغاز کرد. در سال‌های ابتدایی نام بازی‌نما تنها محدود به ماه نامه‌ی بازی‌های رایانه‌ای می‌شد اما پس از گذشت زمان، در بسیاری از زمینه‌های مرتبط با بازی‌های رایانه‌ای مانند سایت، فروشگاه و بازی سازی فعال شد.
تاریخچه
بازی‌نما در سال ۱۳۸۱ و تحت عنوان ماهنامه‌ای به نام دنیای نرم‌افزار توسط نریمان فرامرزی و آراد حقی شروع به‌کار کرد. پس از چهار شماره، امید مهدی‌پور به عنوان دبیر تحریریه و فرهاد کریمی در سمت نویسنده به بازی‌نما اضافه شدند. در شماره‌های ابتدایی، این مجله به صورت ۲ ماه یک بار منتشر می‌شد. با رسیدن به شماره‌ی ۱۲ و جدایی امید مهدی‌پور از بازی‌نما، محمود بلالی که پیش از این در مجلات دیگر بازی فعالیت‌هایی داشت به سمت دبیر تحریریه منصوب شد، البته محمود بلالی نیز پس از شماره‌ی ۱۸ به ماهنامه بازی‌کام پیوست و این سمت باز هم دستخوش تغییراتی شد. از شماره ۲۴ تا ۳۴ نیز فرجام کلیایی که خوانندگان بازی‌نما با نام مستعار «بابای باربد» با او آشنا هستند در بازی‌نما فعالیت می‌کرد و پس از آن محمد میرزایی تا به امروز در سمت دبیر تحریریه بازی‌نما فعالیت می‌کند. در طول این سال‌ها، بازی‌نما زیر نظر شورای سردبیری متشکل از نریمان فرامرزی، وحید یوسفی و محمد میرزایی اداره شده است.
مجله
از شروع به کار بازی‌نما تا بحال، مجله شامل بخش‌های مختلفی بوده که به مرور زمان حذف یا اضافه شدند. در حال حاضر محوریت اصلی مجله شامل این قسمت‌ها می باشد:
اخبار
در این قسمت، اخبار مربوط به بازی‌ها و همچنین شایعات مربوط به آنها نوشته می‌شود.
نقد و بررسی
در این قسمت، بازی‌های عرضه شده نقد و بررسی می‌شوند. شیوه‌ی امتیاز دهی مجله‌ی بازی‌نما از ابتدا چند بار دچار تغییر شده است. در حال حاضر از بین ۰ تا ۱۰ امتیازی به بازی‌ها تعلق می‌گیرد و نکات مثبت و منفی بخش‌های مختلف هر بازی به تفکیک بیان می‌شود.
پیش نمایش
در این قسمت، بازی‌هایی که در آینده وارد بازار می‌شوند، معرفی می‌گردد. ضمن اینکه به تازگی بخشی تحت عنوان پیش نمایش تصویری نیز در مجله قرار گرفته است.
سرگرمی
بخشی از مجله که شما را با دنیایی جالب از تفریحات آشنا می‌کند. بخشی که در آن نه از کنسول بازی خبری هست و نه یک کامپیوتر با مشخصات خوب برای بازی کردن. بلکه در این بخش نگارنده قصد آشنایی مخاطب با سرگرمی‌های غیر دیجیتالی را دارد.
روزی روزگاری بازی
بخشی که با تاریخچه و معرفی کنسول‌ها و بازی‌های قدیمی می‌پردازد.
سخت افزار
در این قسمت، مباحثی نظیر معرفی قطعات جدید و کنسول‌ها و راهنمایی برای خرید لوازم جانبی ارایه می‌شود.
همچنین پوشش خبری نمایشگاه‌های مهم مانند E3 و Tokyo Game Show بخشی از محتوای مجله است که در شماره‌های خاص به صورت ویژه نامه در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. قبلاً همراه با مجله‌ی بازی‌نما دو دی وی دی شامل محتویات مختلف مثل تریلر بازی‌ها و سایر موارد به خریداران ارائه می‌شد اما اکنون تعداد این دیسک ها به یک عدد کاهش یافته است. همچنین در بسته بندی مجله یک پوستر با ابعاد مشخص وجود دارد که تصویر آن برگرفته از Artwork های بازی‌های روز می‌باشد.
وبگاه
وبگاه بازی‌نما در سال ۱۳۸۶ با هدف گسترش دایره فعالیت مجله و دریافت راحت‌تر نظرات، پیشنهادها و انتقادات آنها، تأسیس شد. سایت بازی‌نما ابتدا کار خود را با دو بخش تالار گفتگو و صفحه اصلی آغاز کرد اما در ادامه بخش‌های بسیار زیادی به آن اضافه شدند. وب سایت بازی‌نما اکنون با داشتن بیش از صد و ده هزار نفر کاربر و با حجمی بیش از ۳۰۰ گیگابایت اطلاعات، بزرگترین سایت تخصصی بازی های رایانه ای در جمهوری اسلامی ایران و همچنین خاورمیانه به شمار می‌رود. در حال حاضر این سایت شامل بخش‌های زیر می‌باشد:
صفحه اصلی
تالارهای گفت و گو
گالری تصاویر
آپلودر تصویر
بازارچه
فروشگاه
بازی‌های آنلاین
کمیک
بلاگ
گروه‌های هواداری
مجموعه مسابقات سالیانه فیس آف
تاس طلایی (انتخاب برترین‌های سال)
در ششم بهمن ۱۳۹۰ وبگاه بازی‌نما در چهارمین جشنواره وب ایران به عنوان برترین وبگاه بازی‌های رایانه‌ای از نظر کاربران انتخاب شد.
ساخت بازی
در سال‌های اخیر این مجموعه در راستای گسترش خود تصمیم به ساخت بازی‌های کامپیوتری گرفت و با خدمت گرفتن افراد با حرفه های گوناگون اکنون بازی "زندگی جدید سارا" را تولید کرده و در حال فعالیت بر روی چند پروژه دیگر نیز هست.
همایش‌ها
همه ساله، بازی‌نما همایشی با محوریت بازی‌های رایانه‌ای برپا می‌کند تا در جمعی دوستانه و خانوادگی با گفت و گوهای کارشناسی و نمایش تازه‌های دنیای گیم باعث رونق هر چه بیشتر این صنعت نوپا در ایران شود. سومین همایش بازی‌نما با عنوان "نقش بازی در سلامت خانواده" که در تابستان ۸۸ برگزار شد با استقبال بسیار خوبی مواجه شد. طبق گفته مسئولین سایت و مجله بازی‌نما، در آینده شاهد همایش‌های دیگری از سوی بازی‌نما خواهیم بود.
حضور در نمایشگاه‌ها
این مجموعه به طور معمول در نمایشگاه‌های مختلف پیرامون بازی‌های رایانه‌ای سراسر دنیا حضور داشته، ولی به طور رسمی و به عنوان یک خبرگزاری معتبر در نمایشگاه Gamescom 2009 و Dubai Game World Expo 2009 & 2010 حضور پررنگی داشته است. از حضور بازی‌نما در نمایشگاه‌های داخلی هم می‌توان از نمایشگاه الکامپ نام برد.
فعالیت‌های جهانی
از همکاری مجله بازی‌نما با شرکت‌های بازی‌سازی خارجی می‌توان به استودیو‌های والو، الکترونیک آرتز، اسکور انیکس، اکتیویژن و Bethesda اشاره کرد که تا به حال کاورها، مطالب و تصاویر اختصاصی برای بازی‌نما تهیه کرده‌اند. آشنایی بازی‌نما با شرکت Bethesda به نمایشگاه Games Convention 2008 برمی‌گردد. از همکاری بازی‌نما با این شرکت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
طراحی روی جلد انحصاری شماره ۶۲ مجله بازی‌نما توسط Bethesda
مطالب و تصاویر اختصاصی از بازی Skyrim در شماره ۶۴ مجله بازی‌نما
پوستر اختصاصی از بازی Rage در شماره ۶۸ مجله بازی‌نما
پلی (مجله)
پلی (به انگلیسی: Play) یک ماهنامه اطلاع رسانی بازی‌های رایانه‌ای است که در پادشاهی متحده منتشر می‌شود، و فعالیت اصلی آن معرفی محصولات پلی‌استیشن سونی است. شماره اول آن در اکتبر سال ۱۹۹۵ میلادی منتشر شد.
پی‌سی زون
پی‌سی زون (به انگلیسی: PC Zone) یک مجله تخصصی رایانه‌های شخصی و بازی‌های ویدئویی بریتانیایی است که به شکل ماهانه، برای نخستین بار در آوریل ۱۹۹۳ منتشر شد. این مجله، نخستین مجله در بریتانیا بود که به شکل تخصصی به بررسی مباحث مرتبط با رایانه‌های شخصی سازگار با آی‌بی‌ام می‌پرداخت. پیش از انتشار پی‌سی زون، مجلات دیگری بودند که به مباحث رایانه می‌پرداختند اما بیشتر جنبه سرگرمی داشتند و با انتشار پی‌سی زون، این مبحث به شکلی تخصصی در بریتانیا، درقالب مجله رواج یافت.
بعدها این مجله، دارای بخش‌ها و مباحث دیگری نیز شد. بخش‌هایی چون نقد و بررسی شرکت‌های سازنده قطعات سخت‌افزاری، تولید کننده بازی‌های ویدئویی، نقد و بررسی بازی‌های ویدئویی و امتیاز به‌آن‌ها به مباحث پیشین مجله پیوست داده شد.
انتشار این مجله در ۲ سپتامبر ۲۰۱۰ متوقف شد.
پی‌سی فرمت
پی‌سی فرمت (به انگلیسی: PC Format) یک مجله‌ی بریتانیایی است که توسط شرکت فیوچر پی‌ال‌سی منتشر می‌شود. این مجله که از سال ۱۹۹۱ چاپ می‌شود، شامل مقالاتی پیرامون بازی‌های رایانه‌ای، سرگرمی‌ها، نحوۀ کار با نرم‌افزارها و سخت‌افزار‌ها است. معمولاً پی‌سی در پی‌سی فرمت نماد رایانه‌هایی با سیستم عامل مایکروسافت ویندوز می‌باشد؛ هر چند گاهی اوقات به دیگر رایانه‌ها هم اشاره‌ای می‌شود.
پی‌سی مگزین
پی‌سی مگزین (به انگلیسی: PC Magazine) (به شکل خلاصه: PC Mag) یک مجلهٔ رایانه‌ای است که توسط شرکت زیف دیویس (به انگلیسی: Ziff Davis) منتشر می‌شود. نسخه چاپی آن از سال ۱۹۸۲ تا ۲۰۰۹ ادامه داشت و نسخه برخط از سال ۱۹۹۴ تاکنون منتشر می‌شود. پی‌سی مگزین به موضوعاتی چون بررسی سخت‌افزار و نرم‌افزار رایانه و موضوعات فناوری اطلاعات می‌پردازد.
دنیای بازی
دنیای بازی نام دو هفته نامه ای است که به معرفی بازی‌های رایانه‌ای، پیش نمایش، نقد و همچنین تمامی مسائل مربوط به آن می‌پردازد. این نشریه همچنین ویژه‌نامه‌های بازی‌های رایانه‌ای داخلی را به‌صورت دوماهنامه منتشر می‌کند.
بخش‌های نشریه
تازه‌ها: در این بخش اخبار مربوط به شرکت‌های تولید کننده بازی و همچنین شایعات مربوط به آنها ثبت می‌شود.
اسباب بازی: در این بخش، مقوله‌هایی نظیر اور کلاکینگ و همچنین معرفی قطعات جدید و کنسول‌ها درج می‌شود.
اولین نگاه: در این بخش، بازی‌هایی که در آینده‌ای نزدیک وارد بازار می‌شوند، معرفی می‌گردد. علاوه بر توضیحات بازی، قسمتی کوچک نیز به معرفی سازندگان و انتشار دهنده بازی اختصاص داده می‌شود.
نقد بازی: در این قسمت، همان طور که از نام پیداست، بازی‌های عرضه شده نقد می‌شوند. همانند قسمت اولین نگاه، این جا هم قسمتی به معرفی شرکت‌های سازنده اخنصاص داده می‌شود.
بررسی کوتاه: در این قسمت، بازی‌هایی که اهمیت کمتری دارند و جایی برای نقد آنها نیست، معرفی می‌شوند.
پرونده: و اما جالب‌ترین و هنر مندانه‌ترین قسمت نشریه، قسمت پرونده است. در این قسمت هر شماره یکی از زیباترین بازی‌ها و یا مجموعه بازی‌ها انتخاب شده و نویسندگان اصلی نشریه مطالبی در مورد تاریخچه و علت به یاد ماندنی شدن بازی‌ها می‌نویسند.این بخش یکی از پر طرفدارترین و در عین حال با ارزش‌ترین قسمت نشریه‌است.
فلش بک: در این قسمت، بازی‌هایی که تاریخ انتشار آنها حد اقل مربوط به ۳ سال پیش است و ممکن است بازی کننده‌ها آن را جا گذاشته باشند، و یا حتی کسانی که سیستمی برای اجرای بازی‌های جدید ندارند، بتوانند از آن استفاده کنند.
دنیای دیجیتال، موزه و ذره بین: دنیای دیجیتال مربوط به مسائل روز دنیای بازی نظیر تهاجم فرهنگی در بازی‌ها و یا دیدگاه‌های نادرستی که در ایران نسبت به بازی‌های رایانه‌ای وجود دارد است. موزه قسمتی برای معرفی بازی‌های بسیار قدیمی و در اصل پایه ساز بازی‌های امروزی است، و از این جهت ارزش بالایی دارد. مطالب قسمت ذره بین یکی از پرطرفدارترین قسمت‌های این نشریه‌است و به طور سر راست به مشکلات خود گیمرها می‌پردازد. مطالب این قسمت طنز واقعی است و به شکل زیبایی پرداخته می‌شوند.
دنیای دیگر: این قسمت به معرفی بازی‌های ممو می‌پردازد و همچنین راهنما و آموزش بازی‌های نقش آفرینی است.
فامیتسو
فامیتسویک مجله اطلاع رسانی بازی‌های رایانه‌ای ژاپنی است که توسط شرکت انتربراین و توکوما شوتن منتشر می‌شود، پنج نسخه دارد Famitsū: Shūkan Famitsū, Famitsū PS, Famitsū Xbox, Famitsū Wii+DS، و Famitsū Wave DVD و مشهورترین مجله اطلاع‌رسانی بازی در ژاپن است.
گیم اینفورمر
گیم اینفورمر(به انگلیسی: Game Informer) (یا به طور مخفف GI) یک ماهنامه اطلاع رسانی بازی‌های رایانه‌ای است که در ایالات متحده منتشر و شامل نقدها، اخبار و راهنمای بازی‌های رایانه‌ای است.و در اوت ۱۹۹۱ شروع به کار کرد، این مجله نزدیک به ۳ میلیون مشترک دارد که از این لحاظ در آمریکا اول است، و در یک چهارم اول سال ۲۰۰۷، بیست و سومین مجله بزرگ آمریکا شناخته شد.مالک و ناشر این مجله شرکت گیم‌استاپ است.
گیم‌پرو
گیم‌پرو(به انگلیسی: GamePro)یک ماهنامه اطلاع رسانی بازی‌های رایانه‌ای است که در ایالات متحده منتشر می‌شود. مرکز آن در ردوود، کالیفرنیا بوده و در سال ۱۹۸۹ توسط پت فرل و خواهرخوانده او لیان مک‌درمونت شروع به انتشار کرد.
مجله بازی‌های کامپیوتری و ویدئویی
بازی‌های ویدویی و رایانه‌ای (به انگلیسی: Computer and Video Games) (CVG یا C+VG) یک مجله بازی‌های ویدئویی بریتانیایی است که برای نخستین بار در نوامبر ۱۹۸۱ منتشر و روند انتشار آن، به شکل ماهانه تاکنون ادامه داشته است.
نقد و بررسی بازی‌های قدیمی و جدید، امتیازدهی به بازی‌ها، معرفی شرکت‌های بازی‌سازی جهان، معرفی رمز و کد و استراتژی بازی‌ها از مطالب و بخش‌های این مجله بازی بریتانیایی است
7:52 pm
ادبیات حماسی
حماسه در لغت به معنی دلیری و جنگاوری است. دکتر سیروس شمیسا در کتاب خود به نام انواع ادبی ویژگی‌هایی برای حماسه متذکر می‌شود که از آنها می‌توان به خرق عادت، روایات جنگجویان و پهلویانی‌ها، داستان‌های مربوط به گیاهانی با خواص عجیب و موجودات افسانه‌ای اشاره کرد و همیشه در حماسه و در هر داستان حماسی یک قهرمان نیز وجود دارد. سروده‌های حماسی فارسی توسط خنیاگران دوره‌گرد در مناطق مختلف ایران با روش‌های ویژه و آیینی خوانده می‌شدند.از مهمترین و شناخته‌شده‌ترین حماسه‌های ادبیات فارسی می‌توان به شاهنامهٔ فردوسی و نیز داستان‌هایی مانند کوش‌نامه، گرشاسپ‌نامه، فرامرزنامه و برزونامه اشاره کرد. همچنین حماسهٔ حمله حیدری و حمزه‌نامه هم از آثار مهم حماسی-مذهبی فارسی هستند. مهمترین و جامع‌ترین حماسهٔ منثور فارسی مرزبان‌نامه است که در ابتدا به زبان مازندرانی نوشته شده‌بود و بعدها به فارسی ترجمه شد.
ادبیات غنایی
غنا در مفهوم واژه‌ای به معنی سرود خوانی و آواز است. در ادبیات فارسی به بخشی از سروده‌های منظوم که بیشتر در قالب‌های مثنوی و غزل آفریده شده‌اند ادبیات غنایی فارسی گفته می‌شود. درونمایه ادبیات غنایی فارسی معمولاً شامل عشق و شور جوانی است.از نمونه‌های موفق ادبیات غنایی ایران می‌توان به خسرو و شیرین و لیلی و مجنون در آثار نظامی گنجوی، ویس و رامین اثر فخرالدین اسعد گرگانی، و غزلیات حافظ و سعدی اشاره نمود.
ادبیات تعلیمی
ادبیات تعلیمی گونه‌ای از خلق آثار ادبی است که با درونمایهٔ علمی و اخلاقی به هدف تعلیم و تربیت نگاشته شده‌باشد. در ادبیات فارسی ادب تعلیمی ریشه‌دار است و در آثار رودکی و متقدمان وی و نیز در بخش‌های زیادی از شاهنامهٔ فردوسی به چشم می‌خورد. با توجه به اینکه بسیاری از آثار غیر تعلیمی مانند آثار حماسی و غنایی دامنهٔ تعلیماتی و بار آموزشی در خود دارند یا پندهای اخلاقی به خوانندگان منتقل می‌کنند تعیین مرز میان ادبیات تعلیمی و سایر انواع ادبی اندکی دشوار است. به بیان دیگر دامنه ادبیات تعلیمی تا حد زیادی گسترده‌تر سایر انواع ادبی است. از نمونه‌های بارز ادبیات تعلیمی در زبان فارسی می‌توان به بوستان و گلستان و سایر مثنوی‌های سعدی، مخزن الاسرار سرودهٔ حکیم نظامی، مرزبان‌نامه و قابوس‌نامه اشاره‌کرد.دیوان نزاری قهستانی شاعر اسماعیلی قرن هفتم(معرفی نزاری در ویکی‌پدیا)
ادبیات نمایشی
آغاز ادبیات نمایشی در ایران رنگ و بوی مذهبی داشت. مغان و خنیاگران پارتی آوازها را با نمایش اجرا می‌کردند. در دوران اسلامی آداب تعزیه را به صورت نمایشی اجرا می‌کردند. مراسم سوگ سیاوش که پیرامون کسی از شخصیت‌های شاهنامه‌ای بود نیز به گونه‌ای همراه با نمایش ادا می‌شد. در ایران بعد از صفوی آداب عاشورایی رنگ جدی بخود گرفت. در همان زمان اجرای تئاتر در میان ارمنیان اصفهان که در جلفا ساکن بودند تحت تأثیر خارجی‌های ساکن در این مسیحی‌نشین آغاز شد.
با این حال ادبیات نمایشی نوین در ایران با ترجمه آثار مولیر به فارسی در دوران مشروطیت قاجار رایج شد و تا به امروز ادامه یافت. از اواسط دههٔ ۱۳۳۰ بر پایی سالن‌های جدید نمایش و برگزاری جشنواره‌های تئاتر و توجه روشنفکران به ریشه‌های هنر بومی و ملی سبب رونق دوبارهٔ نمایشنامه‌نویسی شد. غلامحسین ساعدی با نام مستعار گوهرمراد و بهرام بیضایی و اکبر رادی و اسماعیل خلج از برجسته‌ترین نمایشنامه‌نویسان معاصر به شمار می‌روند.
سبک‌های شعر فارسی
سبک شعر به مجموعه واژگان، طرز بیان و دستور زبان و نیز محتوا و درونمایه‌های شعری دوره‌های خاص تاریخی گفته می‌شود که در شعر شاعران همان دوره نمود پیدا کرده و آن‌را از شیوه شاعری متقدمین و متأخرین متمایز می‌سازد. در گذشته به سبک شعر طرز یا طریقه نیز می‌گفتند.شعر کلاسیک فارسی چهار سبک دارد:
سبک خراسانی
سبک خراسانی به آن سبک ترکستانی نیز گفته می‌شود، به دوره‌ای از ادبیات منظوم فارسی اطلاق می‌شود که در دورهٔ آغازین ادب فارسی به کار می‌رفت. این سبک به دلیل اینکه شاعران نخستین فارسی عمدتاً از اهالی خراسان بودند و در دورهٔ حاکمیت امرای خراسان نظیر سامانیان و غزنویان پدیدآمده‌بودند سبک خراسانی نام گرفت. پیروی از این سبک تا قرن ششم ادامه پیدا کرد.با این‌حال برخی از دنبال‌کنندگان این سبک از اهالی آذربایجان بودند؛ مانند قطران تبریزی، فلکی شیروانی و مهستی گنجوی. از شاعران بنام سبک خراسانی می‌توان به رودکی، کسایی مروزی، فردوسی، فرخی سیستانی، منوچهری دامغانی، عنصری، اسدی توسی و دقیقی اشاره نمود. از ویژگی‌های مهم سبک خراسانی نفوذ کم واژگان عربی و ترکی و گرایش به اخلاق و حماسه‌های ملی ایرانی است.
سبک عراقی
سبک عراقی پس از دورهٔ سبک خراسانی پدید آمد. علت نام‌گذاری این سبک به عراقی این است که پایتخت سلجوقیان در اصفهان و ری که بلاد عراق عجم بودند قرار داشت و نیز شمار قابل ملاحظه‌ای از این شعرا در نواحی مرکزی ایران می‌زیستند. سبک عراقی که تا زمان تیموری در ایران سبک اصلی سرایندگی بود از نظر محتوا و زبان و حتی دستور تا حدی با سبک خراسانی متفاوت بود. در سبک عراقی وام‌واژه‌های ترکی و عربی تا حد زیادی در شعر فارسی رخنه کردند و حروف و اصطلاحات خاص دورهٔ خراسانی کنارگذاشته‌شد. درونمایهٔ شعر از حالت حماسی به عرفان تغییر یافت. قالب غزل نیز که در شعر خراسانی جایگاه باارزشی نداشت در این سبک به قالب اصلی شعر فارسی بدل شد. از سرایندگان مهم سبک عراقی می‌توان به خاقانی شروانی، انوری ابیوردی، مولوی بلخی، نظامی گنجوی، سعدی شیرازی، خواجوی کرمانی، حافظ، کمال‌الدین اصفهانی و فخرالدین عراقی اشاره کرد. مهمترین حوزه‌های معنایی سبک عراقی در شعر شامل عشق و عرفان و مدیحه‌سرایی می‌شد.
سبک هندی
سبک هندی که برخی آن را سبک اصفهانی نیز نامیده‌اند. تقریباً از قرن نهم تا سیزدهم هجری ادامه داشت و از ویژگی‌های آن، تعبیرات و تشبیهات و کنایات ظریف و دقیق و باریک و ترکیبات و معانی پیچیده و دشوار را می‌توان نام برد. در این سبک زبان کوچه‌بازار به شعر راه یافت و شاعری از صورتگرایی به معناگرایی در کلام رسید. بسیاری از واژگان کهن ادبی حذف شد و جایگزین‌های ساده و عامیانه‌تری جایگزینشان شد. قالب اصلی شعر سبک هندی غزل است که معمولاً با یک تک‌بیت آغاز می‌شود. محدودیت نیز ندارد و گاهی غزل‌های چهل یا پنجاه بیتی نیز وجود دارند. از بزرگترین شاعران سبک هندی می‌توان به کلیم کاشانی، عرفی شیرازی، بیدل دهلوی، طالب آملی، هاتف اصفهانی و صابر کرمانی اشاره نمود.
نام‌گذاری این سبک به هندی به علت استقبال دربار ادب‌پرور هند از شاعران پارسی‌گوی بود. در آن زمان همچنین به کم‌توجهی پادشاهان صفوی به اشعار متداول مدحی ، شاعران بسیاری از ایران به هندوستان و سرزمین‌های عثمانی رهسپار شدند. با این‌حال شمار شاعران ایرانی در دربار گورکانیان هند بیش از هم‌وطنان عثمانی‌نشین‌شان بود. با توجه به اینکه شاعران این دوره بیشتر به‌دلیل فضای نامناسب ادبی درون ایران در دوره‌های صفوی و افشار و زند جلای وطن کرده‌بودند به امید داشتن زندگی مناسب به مدیحه‌سرایی پرداختند. از این‌رو عمده آثاری که به این سبک نوشته‌شده را آثار مدحی تشکیل می‌دهند. اینان به‌واسطهٔ دوری از مرکز زبان و تمایل به اظهار قدرت در بیان مفاهیم و نکات دقیق و هنجارشکنی و نوآوری و تفنن‌دوستی و به سبب تأثیر زبان و فرهنگ هندی و دیگر عوامل محیط، سبک جداگانه‌ای را به وجود آوردند.
سبک بازگشت
دوره‌ای در سرایش شعر فارسی است که از قرن سیزدهم هجری آغاز شد. در این دوره شاعران به علت ابتذال و ضعف و بی‌محتوایی شعرسرایی در سبک هندی به دوره‌های پیشین ادبیات فارسی بازگشتند. گاهی این سبک را تنها یک دوره می‌دانند و عنوان می‌شود که در آن مرحله شاعران تنها به سبک‌های گذشته بازگشت کرده و سبکی جدید را پدید نیاوردند. با این‌حال پس از صائب تبریزی که از برزگ‌ترین نمایندگان سبک هندی بود بر اثر انحطاط سرایندگی در این سبک شاعرانی نظیر آذر بیگدلی، نشاط اصفهانی، مشتاق اصفهانی و طبیب اصفهانی به شعر گذشتگان روی آوردند. الگوی اصلی شاعران این دوره بیشتر شاعران سبک عراقی، به ویژه نظامی و انوری و خاقانی و سعدی بود. این سبک که تا اوایل سدهٔ چهاردهم نیز سبک اصلی شعر فارسی بود. این بازگشت از اصفهان آغاز شد و با کانون‌ها و محافل شعرای اصفهان و پس از آن کاشان و قم و تهران همراه بود. در دورهٔ زندیه و قاجاریه این سبک شدیداً پا گرفت و باعث پدید آمدن آثار منحصر به فرد ادبیات فارسی در دورهٔ مشروطه و پس از آن شعر نیمایی و شعر سپید شد.
قالب‌های شعری
قالب در شعر کلاسیک فارسی، شکل ظاهری است که قافیه به شعر می‌بخشد. طول هر مصرع، چیدمان هجاهای هر مصرع، تعداد ابیات، آرایش مصرع‌ها، قافیه آرایی آنها و حتی عاطفه انتقالی شاعر به خواننده دیگر عوامل تعیین‌کنندهٔ قالب ظاهری شعرند. در قالب شعر عواملی مانند قافیه‌آرایی و وزن شعر مهم هستند و هر قالب شعری می‌بایست از یک سبک قافیه و وزن ویژهٔ خود پیروی کند. به جز این درونمایه و محتوای شعر نیز می‌باید با قالب شعری همخوانی داشته‌باشد. به بیان دیگر هر قالبی برای بیان تمامی موضوع‌ها مناسب نیست و موضوع‌های سنتی هر قالب باید در آن بیان شوند. همچنین از آن‌جا که شعر فارسی از بیت‌هایی تشکیل شده که به دو بخش مساوی به نام مصراع تقسیم می‌شوند لازم است که در تمامی این قوالب مصراع‌ها از نظر وزن و تعداد هجا و نیز ریتم هجاهای کوتاه و بلند همخوانی داشته‌باشند بجز قالب مستزاد که چنین نیست. قالب‌های اصلی شعر کلاسیک فارسی عبارتند از:
مثنوی: قالبی است که در آن هر بیت قافیه جداگانه‌ای دارد که بین دومصراع همان بیت مشترک استY اما وزن تمام ابیات یک مثنوی مساوی است. مثنوی بیشتر درونمایهٔ حماسه یا داستان‌های غنایی دارد. فردوسی، رودکی و نظامی از بزرگترین مثنوی‌سرایان ادب فارسی هستند.
قصیده: قصیده معمولاً بیش از پانزده بیت دارد و مصراع نخست با مصراع‌های زوج هم‌قافیه hست. درونمایه قصیده معمولاً مدح، ذم، سوگواری، بزم، وصف طبیعت و موعظه را شامل می‌شود. عنصری، فرخی سیستانی، منوچهری، انوری ابیوردی، خاقانی شروانی، ناصرخسرو و سیف فرغانی((نزاری قهستانی))1 از برجسته‌ترین قصیده‌سرایان ادب فارسی به شمار می‌روند.
غزل: غزل در ساختار مانند قصیده است با این تفاوت که ابیات آن بین پنج تا چهارده بیت است. غزل‌ها بیشتر حاوی درونمایه عشق و عرفان و غنا هستند. سعدی، خواجوی کرمانی و حافظ را می‌توان به‌عنوان غزلسرایان بزرگ ادبیات فارسی برشمرد.
مسمط: مسمط به نوعی از قصاید یا اشعاری اطلاق می‌شود که وزن یکسان داشته و از تلفیق و ترکیب بخش‌هایی کوچک موسوم به رشته‌ها یا لخت‌ها فراهم آمده باشند. قافیهٔ رشته‌ها متفاوت است و در هر رشته تمام مصراع‌ها جز مصراع آخر هم‌قافیه است. در مسمط، مصراع آخر هر رشته را بند می‌گویند. بندها هم‌قافیه و حلقهٔ اتصال همهٔ رشته‌ها به یکدیگر است. منوچهری دامغانی ابداع‌کنندهٔ مسمط در شعر فارسی است.
مستزاد: قالب شعری کم‌استفاده در ادبیات فارسی که در حقیقت غزلی است که کلمه یا جمله موزون و هماهنگی به آخر تمامی مصرع‌ها اضافه شده‌است. مسعود سعد سلمان نخستین مستزادسرا است. میرزاده عشقی و مهدی اخوان ثالث نیز این قالب را در اشعارشان به کار برده‌اند.
ترجیع بند: مجموعه‌ای است از غزل‌های چند بیتی که هم‌وزن هستند و برای اتصال این غزل‌ها به یکدیگر از یک بیت تکراری استفاده می‌نماید. بیت ترجیع با قافیه‌ای ویژه و لفظ و معنی یکتا تکرار می‌گردد. سعدی و هاتف اصفهانی ترجیع‌بندهایی دارند.
ترکیب بند: همان ترجیع بند است با این تفاوت که بیت تکراری ترجیع‌بند در این قالب متغیر است. از ترکیب‌بندسرایان می‌توان به محتشم کاشانی و وحشی بافقی اشاره کرد.
قطعه: شعری است حاوی داستان یا پند اخلاقی و نیز مدح و هجو که در آن ابیات هم‌وزن و هم‌قافیه‌اند. از دوبیت آغاز می‌شود. رودکی، انوری، ابن یمین و پروین اعتصامی مهمترین قطعه‌سرایان ادبیات فارسی هستند.
رباعی: از دو بیت تشکیل شده و مصراع‌های یک و دو و چهارم با یکدیگر هم‌قافیه‌اند. وزن تمام رباعی‌ها یکسان است و برای بیان افکار و اندیشه‌های شاعر استفاده می‌شده‌است. این قالب کاملاً یارانی بوده و از زبان فارسی به سایر زبان‌ها رسیده‌است. رودکی را مخترع این قالب می‌دانند. بجز او خیام و مولوی نیز از رباعی‌سرایان بنام هستند.
دو بیتی: مانند رباعی است اما از آن قدیمی‌تر و کهن‌تر است. ریشه آن به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد. تفاوت رباعی و دوبیتی در وزن آن‌هاست و نیز اینکه دوبیتی برای بیان احساسات درونی شاعر بکار می‌رود. دوبیتی‌های فارسی از دوبیتی‌های محلی و فهلوی ریشه گرفته‌است. باباطاهر، صفی‌الدین اردبیلی، ماماعصمت تبریزی و فایز دشتی از بزرگترین دوبیتی‌سرایان ایران به شمار می‌روند.
آرایه‌های ادبی
آرایه‌های ادبی که به صنایع ادبی نیز معروف هستند عبارت‌اند از به کار بردن تکنیک‌ها و فنونی که به زیبایی اثر ادبی بیفزاید. این آرایه‌ها که به دو گروه بیان و بدیع تقسیم می‌شوند در طول تاریخ ادبیات فارسی پیشرفت کرده و تکمیل شده‌اند. برخی از این آرایه‌ها از شعر عربی عاریه گرفته شده و برخی دیگر توسط خود سخن سرایان پارسی‌گو ابداع شده‌اند.
۱- بیان: به معنی کلام باز می‌گردد و مبحث آن بر این است که یک واژه یا پاره را چگونه می‌توان معنی، تفسیر یا تأویل نمود. مهمترین صنایع بیان عبارت‌اند از تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه.
۲- بدیع: به بازشناسی آرایه‌های ادبی که به زیبایی اثر کمک می‌کند می‌پردازد. این آرایه‌ها به دو بخش آرایه‌های لفظی و معنوی تقسیم می‌شوند. آرایه‌های لفظی به زیبایی کلام با الفاظ کمک می‌کند و شامل واج آرایی، سجع، ترصیع، جناس و قلب می‌شوند. در مقابل آرایه‌های معنوی آن‌دسته هستند که به زیبایی اثر را از طریق معنی‌بخشی و ظرافت معنا موجب می‌گردند. این آرایه‌ها شمار زیادی دارند و مهمترین آنها عبارت‌اند از مراعات نظیر، تضاد، متناقض نما، حس آمیزی، تلمیح، تضمین، اغراق، ایهام، تمثیل، حسن تعلیل و لف و نشر.
تاریخ و اساطیر
با توجه به پیشینهٔ مذهبی ادبیات در ایران پیش از اسلام و آمیختگی اساطیر کهن ایرانی و مذهب زرتشتی و نیز تلفیق آن با حکومت دینی ساسانی تاریخ نویسی و اسطوره‌نگاری در ادبیات ایران امری ریشه‌دار است. در زبان فارسی نو که پس از اسلام از فارسی میانه جدا گردید نگارش ادبی تاریخ و اسطوره‌ها بارها انجام شده‌است. متون نثر تاریخی و اساطیری که عمدتاً جنبه ادبی ندارند زبان به کار رفته و به‌کارگیری صنایع ادبی آنها را در زمره آثار ادبی جای داده‌است. از این متون می‌توان به تاریخ بلعمی، تاریخ بیهقی، تاریخ طبرستان، تاریخ الرسل و الملوک، مجمل التواریخ اشاره نمود. در آثار نظم که به شعر سروده شده‌اند بارزترین نمونهٔ آن شاهنامه فردوسی است. این اثر حماسی اساطیر ایران زرتشتی و حتی پیش زرتشتی را دربر دارد و توسط فردوسی ضمن سروده‌شدن به نظم از فراموشی آنها تحت تأثیر تعلمیات مذهبی اسلامی جلوگیری شد. محتوای اساطیر منعکس در شاهنامه گاهی با اصل آن اختلاف دارد و فردوسی سراینده ضمن علم به اصل ماجرا که در کتب نظم موجود بوده آنها را چنان تغییر داده که در زمرهٔ آثار ضاله فرض نشوند. داستان کیومرث که حتی در منابع اسلامی ابوالبشر معرفی شده از نخستین انسان به نخستین شاه تغییر کرد و نیز حکایت مشی و مشیانه و ثنویت زرتشتی که با عقاید رسمی دوره فردوسی سازگار نبوده از اثر وی حذف گردید.به غیر از فردوسی از این دست شاعران تاریخ و اسطوره‌سرا می‌توان به دقیقی، اسدی توسی، خواجوی کرمانی، زرادشت بهرام پژدو اشاره کرد.
عرفان
عرفان و آموزه‌های عرفانی جایگاه ویژه‌ای در حجم ادبیات کلاسیک فارسی ایفا می‌کنند. پیشینهٔ گرایش به عرفان در ادبیات ایران به آموزه‌های عرفانی مانی و تعلیمات مانوی بازمی‌گردد. در دوران پس از اسلام نیز بسیاری از ادیبان و شاعران ایرانی به خلق آثار ادبی با درونمایه عرفانی پرداختند. از میان آنها می‌توان ابوسعید ابوالخیر را به عنوان یکی از پیشگامان نام برد؛ اما ورود عرفان به شعر به صورت رسمی با غزلیات عرفانی سنایی غزنوی آغاز شد. بعدها با پیشرفت سبک عراقی در شعر عرفان با آن آمیخته شد به نحوی که بسیاری از تعابیر و اصطلاحات عرفانی به شعر رایج آن دوره رخنه کرد. یکی از اصلی‌ترین علل گرایش به شعر عرفانی ذوق ادبی صوفی‌ها و پیروان تصوف بود. بسیاری از صوفیان نامدار ایران دارای دیوان و دفاتر شعر بودند و در زمرهٔ شاعران سرشناس دوره خود محسوب می‌شدند. از این جهت شعر صوفیانه که از مصادیق عرفان اسلامی نیز هست راه خود را به ادبیات رایج در ایران به ویژه پس از حمله مغول باز نمود. از نامدارترین شاعرانی که به شعر صوفیانه و عرفانی می‌پرداختند می‌توان به باباطاهر، جامی، هاتف اصفهانی، فخرالدین عراقی، شاه نعمت الله ولی، مولوی، عطار نیشابوری، شیخ محمود شبستری و فیض کاشانی اشاره کرد. همچنین از نثرنویسانی که نثرهای ادبی عرفانی می‌نوشت می‌توان عین‌القضات همدانی، خواجه عبدالله انصاری، شمس تبریزی، شیخ احمد جامی و محمد غزالیو({ سعد الدین نزاری قهستانی)} را نام برد. برخی دیگر از شاعران مانند حافظ و سعدی اگرچه در آثارشان اشعار عرفانی و تعابیر صوفیانه فراوان دارند؛ اما از آن‌جا که تفکر عرفانی و صوفیانه خاصی را اشاعه نمی‌دهند از حیطهٔ شعرای عرفانی جدای هستند. از میان آثار مهم عرفانی ادبیات فارسی می‌توان به مثنوی مولوی و دیوان شمس از مولوی،منطق‌الطیر از عطار، مناجات‌نامه از انصاری و کیمیای سعادت از غزالی و کشف المحجوب از هجویری اشاره کرد.
حماسه در لغت به معنی دلیری و جنگاوری است. دکتر سیروس شمیسا در کتاب خود به نام انواع ادبی ویژگی‌هایی برای حماسه متذکر می‌شود که از آنها می‌توان به خرق عادت، روایات جنگجویان و پهلویانی‌ها، داستان‌های مربوط به گیاهانی با خواص عجیب و موجودات افسانه‌ای اشاره کرد و همیشه در حماسه و در هر داستان حماسی یک قهرمان نیز وجود دارد. سروده‌های حماسی فارسی توسط خنیاگران دوره‌گرد در مناطق مختلف ایران با روش‌های ویژه و آیینی خوانده می‌شدند.از مهمترین و شناخته‌شده‌ترین حماسه‌های ادبیات فارسی می‌توان به شاهنامهٔ فردوسی و نیز داستان‌هایی مانند کوش‌نامه، گرشاسپ‌نامه، فرامرزنامه و برزونامه اشاره کرد. همچنین حماسهٔ حمله حیدری و حمزه‌نامه هم از آثار مهم حماسی-مذهبی فارسی هستند. مهمترین و جامع‌ترین حماسهٔ منثور فارسی مرزبان‌نامه است که در ابتدا به زبان مازندرانی نوشته شده‌بود و بعدها به فارسی ترجمه شد.
ادبیات غنایی
غنا در مفهوم واژه‌ای به معنی سرود خوانی و آواز است. در ادبیات فارسی به بخشی از سروده‌های منظوم که بیشتر در قالب‌های مثنوی و غزل آفریده شده‌اند ادبیات غنایی فارسی گفته می‌شود. درونمایه ادبیات غنایی فارسی معمولاً شامل عشق و شور جوانی است.از نمونه‌های موفق ادبیات غنایی ایران می‌توان به خسرو و شیرین و لیلی و مجنون در آثار نظامی گنجوی، ویس و رامین اثر فخرالدین اسعد گرگانی، و غزلیات حافظ و سعدی اشاره نمود.
ادبیات تعلیمی
ادبیات تعلیمی گونه‌ای از خلق آثار ادبی است که با درونمایهٔ علمی و اخلاقی به هدف تعلیم و تربیت نگاشته شده‌باشد. در ادبیات فارسی ادب تعلیمی ریشه‌دار است و در آثار رودکی و متقدمان وی و نیز در بخش‌های زیادی از شاهنامهٔ فردوسی به چشم می‌خورد. با توجه به اینکه بسیاری از آثار غیر تعلیمی مانند آثار حماسی و غنایی دامنهٔ تعلیماتی و بار آموزشی در خود دارند یا پندهای اخلاقی به خوانندگان منتقل می‌کنند تعیین مرز میان ادبیات تعلیمی و سایر انواع ادبی اندکی دشوار است. به بیان دیگر دامنه ادبیات تعلیمی تا حد زیادی گسترده‌تر سایر انواع ادبی است. از نمونه‌های بارز ادبیات تعلیمی در زبان فارسی می‌توان به بوستان و گلستان و سایر مثنوی‌های سعدی، مخزن الاسرار سرودهٔ حکیم نظامی، مرزبان‌نامه و قابوس‌نامه اشاره‌کرد.دیوان نزاری قهستانی شاعر اسماعیلی قرن هفتم(معرفی نزاری در ویکی‌پدیا)
ادبیات نمایشی
آغاز ادبیات نمایشی در ایران رنگ و بوی مذهبی داشت. مغان و خنیاگران پارتی آوازها را با نمایش اجرا می‌کردند. در دوران اسلامی آداب تعزیه را به صورت نمایشی اجرا می‌کردند. مراسم سوگ سیاوش که پیرامون کسی از شخصیت‌های شاهنامه‌ای بود نیز به گونه‌ای همراه با نمایش ادا می‌شد. در ایران بعد از صفوی آداب عاشورایی رنگ جدی بخود گرفت. در همان زمان اجرای تئاتر در میان ارمنیان اصفهان که در جلفا ساکن بودند تحت تأثیر خارجی‌های ساکن در این مسیحی‌نشین آغاز شد.
با این حال ادبیات نمایشی نوین در ایران با ترجمه آثار مولیر به فارسی در دوران مشروطیت قاجار رایج شد و تا به امروز ادامه یافت. از اواسط دههٔ ۱۳۳۰ بر پایی سالن‌های جدید نمایش و برگزاری جشنواره‌های تئاتر و توجه روشنفکران به ریشه‌های هنر بومی و ملی سبب رونق دوبارهٔ نمایشنامه‌نویسی شد. غلامحسین ساعدی با نام مستعار گوهرمراد و بهرام بیضایی و اکبر رادی و اسماعیل خلج از برجسته‌ترین نمایشنامه‌نویسان معاصر به شمار می‌روند.
سبک‌های شعر فارسی
سبک شعر به مجموعه واژگان، طرز بیان و دستور زبان و نیز محتوا و درونمایه‌های شعری دوره‌های خاص تاریخی گفته می‌شود که در شعر شاعران همان دوره نمود پیدا کرده و آن‌را از شیوه شاعری متقدمین و متأخرین متمایز می‌سازد. در گذشته به سبک شعر طرز یا طریقه نیز می‌گفتند.شعر کلاسیک فارسی چهار سبک دارد:
سبک خراسانی
سبک خراسانی به آن سبک ترکستانی نیز گفته می‌شود، به دوره‌ای از ادبیات منظوم فارسی اطلاق می‌شود که در دورهٔ آغازین ادب فارسی به کار می‌رفت. این سبک به دلیل اینکه شاعران نخستین فارسی عمدتاً از اهالی خراسان بودند و در دورهٔ حاکمیت امرای خراسان نظیر سامانیان و غزنویان پدیدآمده‌بودند سبک خراسانی نام گرفت. پیروی از این سبک تا قرن ششم ادامه پیدا کرد.با این‌حال برخی از دنبال‌کنندگان این سبک از اهالی آذربایجان بودند؛ مانند قطران تبریزی، فلکی شیروانی و مهستی گنجوی. از شاعران بنام سبک خراسانی می‌توان به رودکی، کسایی مروزی، فردوسی، فرخی سیستانی، منوچهری دامغانی، عنصری، اسدی توسی و دقیقی اشاره نمود. از ویژگی‌های مهم سبک خراسانی نفوذ کم واژگان عربی و ترکی و گرایش به اخلاق و حماسه‌های ملی ایرانی است.
سبک عراقی
سبک عراقی پس از دورهٔ سبک خراسانی پدید آمد. علت نام‌گذاری این سبک به عراقی این است که پایتخت سلجوقیان در اصفهان و ری که بلاد عراق عجم بودند قرار داشت و نیز شمار قابل ملاحظه‌ای از این شعرا در نواحی مرکزی ایران می‌زیستند. سبک عراقی که تا زمان تیموری در ایران سبک اصلی سرایندگی بود از نظر محتوا و زبان و حتی دستور تا حدی با سبک خراسانی متفاوت بود. در سبک عراقی وام‌واژه‌های ترکی و عربی تا حد زیادی در شعر فارسی رخنه کردند و حروف و اصطلاحات خاص دورهٔ خراسانی کنارگذاشته‌شد. درونمایهٔ شعر از حالت حماسی به عرفان تغییر یافت. قالب غزل نیز که در شعر خراسانی جایگاه باارزشی نداشت در این سبک به قالب اصلی شعر فارسی بدل شد. از سرایندگان مهم سبک عراقی می‌توان به خاقانی شروانی، انوری ابیوردی، مولوی بلخی، نظامی گنجوی، سعدی شیرازی، خواجوی کرمانی، حافظ، کمال‌الدین اصفهانی و فخرالدین عراقی اشاره کرد. مهمترین حوزه‌های معنایی سبک عراقی در شعر شامل عشق و عرفان و مدیحه‌سرایی می‌شد.
سبک هندی
سبک هندی که برخی آن را سبک اصفهانی نیز نامیده‌اند. تقریباً از قرن نهم تا سیزدهم هجری ادامه داشت و از ویژگی‌های آن، تعبیرات و تشبیهات و کنایات ظریف و دقیق و باریک و ترکیبات و معانی پیچیده و دشوار را می‌توان نام برد. در این سبک زبان کوچه‌بازار به شعر راه یافت و شاعری از صورتگرایی به معناگرایی در کلام رسید. بسیاری از واژگان کهن ادبی حذف شد و جایگزین‌های ساده و عامیانه‌تری جایگزینشان شد. قالب اصلی شعر سبک هندی غزل است که معمولاً با یک تک‌بیت آغاز می‌شود. محدودیت نیز ندارد و گاهی غزل‌های چهل یا پنجاه بیتی نیز وجود دارند. از بزرگترین شاعران سبک هندی می‌توان به کلیم کاشانی، عرفی شیرازی، بیدل دهلوی، طالب آملی، هاتف اصفهانی و صابر کرمانی اشاره نمود.
نام‌گذاری این سبک به هندی به علت استقبال دربار ادب‌پرور هند از شاعران پارسی‌گوی بود. در آن زمان همچنین به کم‌توجهی پادشاهان صفوی به اشعار متداول مدحی ، شاعران بسیاری از ایران به هندوستان و سرزمین‌های عثمانی رهسپار شدند. با این‌حال شمار شاعران ایرانی در دربار گورکانیان هند بیش از هم‌وطنان عثمانی‌نشین‌شان بود. با توجه به اینکه شاعران این دوره بیشتر به‌دلیل فضای نامناسب ادبی درون ایران در دوره‌های صفوی و افشار و زند جلای وطن کرده‌بودند به امید داشتن زندگی مناسب به مدیحه‌سرایی پرداختند. از این‌رو عمده آثاری که به این سبک نوشته‌شده را آثار مدحی تشکیل می‌دهند. اینان به‌واسطهٔ دوری از مرکز زبان و تمایل به اظهار قدرت در بیان مفاهیم و نکات دقیق و هنجارشکنی و نوآوری و تفنن‌دوستی و به سبب تأثیر زبان و فرهنگ هندی و دیگر عوامل محیط، سبک جداگانه‌ای را به وجود آوردند.
سبک بازگشت
دوره‌ای در سرایش شعر فارسی است که از قرن سیزدهم هجری آغاز شد. در این دوره شاعران به علت ابتذال و ضعف و بی‌محتوایی شعرسرایی در سبک هندی به دوره‌های پیشین ادبیات فارسی بازگشتند. گاهی این سبک را تنها یک دوره می‌دانند و عنوان می‌شود که در آن مرحله شاعران تنها به سبک‌های گذشته بازگشت کرده و سبکی جدید را پدید نیاوردند. با این‌حال پس از صائب تبریزی که از برزگ‌ترین نمایندگان سبک هندی بود بر اثر انحطاط سرایندگی در این سبک شاعرانی نظیر آذر بیگدلی، نشاط اصفهانی، مشتاق اصفهانی و طبیب اصفهانی به شعر گذشتگان روی آوردند. الگوی اصلی شاعران این دوره بیشتر شاعران سبک عراقی، به ویژه نظامی و انوری و خاقانی و سعدی بود. این سبک که تا اوایل سدهٔ چهاردهم نیز سبک اصلی شعر فارسی بود. این بازگشت از اصفهان آغاز شد و با کانون‌ها و محافل شعرای اصفهان و پس از آن کاشان و قم و تهران همراه بود. در دورهٔ زندیه و قاجاریه این سبک شدیداً پا گرفت و باعث پدید آمدن آثار منحصر به فرد ادبیات فارسی در دورهٔ مشروطه و پس از آن شعر نیمایی و شعر سپید شد.
قالب‌های شعری
قالب در شعر کلاسیک فارسی، شکل ظاهری است که قافیه به شعر می‌بخشد. طول هر مصرع، چیدمان هجاهای هر مصرع، تعداد ابیات، آرایش مصرع‌ها، قافیه آرایی آنها و حتی عاطفه انتقالی شاعر به خواننده دیگر عوامل تعیین‌کنندهٔ قالب ظاهری شعرند. در قالب شعر عواملی مانند قافیه‌آرایی و وزن شعر مهم هستند و هر قالب شعری می‌بایست از یک سبک قافیه و وزن ویژهٔ خود پیروی کند. به جز این درونمایه و محتوای شعر نیز می‌باید با قالب شعری همخوانی داشته‌باشد. به بیان دیگر هر قالبی برای بیان تمامی موضوع‌ها مناسب نیست و موضوع‌های سنتی هر قالب باید در آن بیان شوند. همچنین از آن‌جا که شعر فارسی از بیت‌هایی تشکیل شده که به دو بخش مساوی به نام مصراع تقسیم می‌شوند لازم است که در تمامی این قوالب مصراع‌ها از نظر وزن و تعداد هجا و نیز ریتم هجاهای کوتاه و بلند همخوانی داشته‌باشند بجز قالب مستزاد که چنین نیست. قالب‌های اصلی شعر کلاسیک فارسی عبارتند از:
مثنوی: قالبی است که در آن هر بیت قافیه جداگانه‌ای دارد که بین دومصراع همان بیت مشترک استY اما وزن تمام ابیات یک مثنوی مساوی است. مثنوی بیشتر درونمایهٔ حماسه یا داستان‌های غنایی دارد. فردوسی، رودکی و نظامی از بزرگترین مثنوی‌سرایان ادب فارسی هستند.
قصیده: قصیده معمولاً بیش از پانزده بیت دارد و مصراع نخست با مصراع‌های زوج هم‌قافیه hست. درونمایه قصیده معمولاً مدح، ذم، سوگواری، بزم، وصف طبیعت و موعظه را شامل می‌شود. عنصری، فرخی سیستانی، منوچهری، انوری ابیوردی، خاقانی شروانی، ناصرخسرو و سیف فرغانی((نزاری قهستانی))1 از برجسته‌ترین قصیده‌سرایان ادب فارسی به شمار می‌روند.
غزل: غزل در ساختار مانند قصیده است با این تفاوت که ابیات آن بین پنج تا چهارده بیت است. غزل‌ها بیشتر حاوی درونمایه عشق و عرفان و غنا هستند. سعدی، خواجوی کرمانی و حافظ را می‌توان به‌عنوان غزلسرایان بزرگ ادبیات فارسی برشمرد.
مسمط: مسمط به نوعی از قصاید یا اشعاری اطلاق می‌شود که وزن یکسان داشته و از تلفیق و ترکیب بخش‌هایی کوچک موسوم به رشته‌ها یا لخت‌ها فراهم آمده باشند. قافیهٔ رشته‌ها متفاوت است و در هر رشته تمام مصراع‌ها جز مصراع آخر هم‌قافیه است. در مسمط، مصراع آخر هر رشته را بند می‌گویند. بندها هم‌قافیه و حلقهٔ اتصال همهٔ رشته‌ها به یکدیگر است. منوچهری دامغانی ابداع‌کنندهٔ مسمط در شعر فارسی است.
مستزاد: قالب شعری کم‌استفاده در ادبیات فارسی که در حقیقت غزلی است که کلمه یا جمله موزون و هماهنگی به آخر تمامی مصرع‌ها اضافه شده‌است. مسعود سعد سلمان نخستین مستزادسرا است. میرزاده عشقی و مهدی اخوان ثالث نیز این قالب را در اشعارشان به کار برده‌اند.
ترجیع بند: مجموعه‌ای است از غزل‌های چند بیتی که هم‌وزن هستند و برای اتصال این غزل‌ها به یکدیگر از یک بیت تکراری استفاده می‌نماید. بیت ترجیع با قافیه‌ای ویژه و لفظ و معنی یکتا تکرار می‌گردد. سعدی و هاتف اصفهانی ترجیع‌بندهایی دارند.
ترکیب بند: همان ترجیع بند است با این تفاوت که بیت تکراری ترجیع‌بند در این قالب متغیر است. از ترکیب‌بندسرایان می‌توان به محتشم کاشانی و وحشی بافقی اشاره کرد.
قطعه: شعری است حاوی داستان یا پند اخلاقی و نیز مدح و هجو که در آن ابیات هم‌وزن و هم‌قافیه‌اند. از دوبیت آغاز می‌شود. رودکی، انوری، ابن یمین و پروین اعتصامی مهمترین قطعه‌سرایان ادبیات فارسی هستند.
رباعی: از دو بیت تشکیل شده و مصراع‌های یک و دو و چهارم با یکدیگر هم‌قافیه‌اند. وزن تمام رباعی‌ها یکسان است و برای بیان افکار و اندیشه‌های شاعر استفاده می‌شده‌است. این قالب کاملاً یارانی بوده و از زبان فارسی به سایر زبان‌ها رسیده‌است. رودکی را مخترع این قالب می‌دانند. بجز او خیام و مولوی نیز از رباعی‌سرایان بنام هستند.
دو بیتی: مانند رباعی است اما از آن قدیمی‌تر و کهن‌تر است. ریشه آن به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد. تفاوت رباعی و دوبیتی در وزن آن‌هاست و نیز اینکه دوبیتی برای بیان احساسات درونی شاعر بکار می‌رود. دوبیتی‌های فارسی از دوبیتی‌های محلی و فهلوی ریشه گرفته‌است. باباطاهر، صفی‌الدین اردبیلی، ماماعصمت تبریزی و فایز دشتی از بزرگترین دوبیتی‌سرایان ایران به شمار می‌روند.
آرایه‌های ادبی
آرایه‌های ادبی که به صنایع ادبی نیز معروف هستند عبارت‌اند از به کار بردن تکنیک‌ها و فنونی که به زیبایی اثر ادبی بیفزاید. این آرایه‌ها که به دو گروه بیان و بدیع تقسیم می‌شوند در طول تاریخ ادبیات فارسی پیشرفت کرده و تکمیل شده‌اند. برخی از این آرایه‌ها از شعر عربی عاریه گرفته شده و برخی دیگر توسط خود سخن سرایان پارسی‌گو ابداع شده‌اند.
۱- بیان: به معنی کلام باز می‌گردد و مبحث آن بر این است که یک واژه یا پاره را چگونه می‌توان معنی، تفسیر یا تأویل نمود. مهمترین صنایع بیان عبارت‌اند از تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه.
۲- بدیع: به بازشناسی آرایه‌های ادبی که به زیبایی اثر کمک می‌کند می‌پردازد. این آرایه‌ها به دو بخش آرایه‌های لفظی و معنوی تقسیم می‌شوند. آرایه‌های لفظی به زیبایی کلام با الفاظ کمک می‌کند و شامل واج آرایی، سجع، ترصیع، جناس و قلب می‌شوند. در مقابل آرایه‌های معنوی آن‌دسته هستند که به زیبایی اثر را از طریق معنی‌بخشی و ظرافت معنا موجب می‌گردند. این آرایه‌ها شمار زیادی دارند و مهمترین آنها عبارت‌اند از مراعات نظیر، تضاد، متناقض نما، حس آمیزی، تلمیح، تضمین، اغراق، ایهام، تمثیل، حسن تعلیل و لف و نشر.
تاریخ و اساطیر
با توجه به پیشینهٔ مذهبی ادبیات در ایران پیش از اسلام و آمیختگی اساطیر کهن ایرانی و مذهب زرتشتی و نیز تلفیق آن با حکومت دینی ساسانی تاریخ نویسی و اسطوره‌نگاری در ادبیات ایران امری ریشه‌دار است. در زبان فارسی نو که پس از اسلام از فارسی میانه جدا گردید نگارش ادبی تاریخ و اسطوره‌ها بارها انجام شده‌است. متون نثر تاریخی و اساطیری که عمدتاً جنبه ادبی ندارند زبان به کار رفته و به‌کارگیری صنایع ادبی آنها را در زمره آثار ادبی جای داده‌است. از این متون می‌توان به تاریخ بلعمی، تاریخ بیهقی، تاریخ طبرستان، تاریخ الرسل و الملوک، مجمل التواریخ اشاره نمود. در آثار نظم که به شعر سروده شده‌اند بارزترین نمونهٔ آن شاهنامه فردوسی است. این اثر حماسی اساطیر ایران زرتشتی و حتی پیش زرتشتی را دربر دارد و توسط فردوسی ضمن سروده‌شدن به نظم از فراموشی آنها تحت تأثیر تعلمیات مذهبی اسلامی جلوگیری شد. محتوای اساطیر منعکس در شاهنامه گاهی با اصل آن اختلاف دارد و فردوسی سراینده ضمن علم به اصل ماجرا که در کتب نظم موجود بوده آنها را چنان تغییر داده که در زمرهٔ آثار ضاله فرض نشوند. داستان کیومرث که حتی در منابع اسلامی ابوالبشر معرفی شده از نخستین انسان به نخستین شاه تغییر کرد و نیز حکایت مشی و مشیانه و ثنویت زرتشتی که با عقاید رسمی دوره فردوسی سازگار نبوده از اثر وی حذف گردید.به غیر از فردوسی از این دست شاعران تاریخ و اسطوره‌سرا می‌توان به دقیقی، اسدی توسی، خواجوی کرمانی، زرادشت بهرام پژدو اشاره کرد.
عرفان
عرفان و آموزه‌های عرفانی جایگاه ویژه‌ای در حجم ادبیات کلاسیک فارسی ایفا می‌کنند. پیشینهٔ گرایش به عرفان در ادبیات ایران به آموزه‌های عرفانی مانی و تعلیمات مانوی بازمی‌گردد. در دوران پس از اسلام نیز بسیاری از ادیبان و شاعران ایرانی به خلق آثار ادبی با درونمایه عرفانی پرداختند. از میان آنها می‌توان ابوسعید ابوالخیر را به عنوان یکی از پیشگامان نام برد؛ اما ورود عرفان به شعر به صورت رسمی با غزلیات عرفانی سنایی غزنوی آغاز شد. بعدها با پیشرفت سبک عراقی در شعر عرفان با آن آمیخته شد به نحوی که بسیاری از تعابیر و اصطلاحات عرفانی به شعر رایج آن دوره رخنه کرد. یکی از اصلی‌ترین علل گرایش به شعر عرفانی ذوق ادبی صوفی‌ها و پیروان تصوف بود. بسیاری از صوفیان نامدار ایران دارای دیوان و دفاتر شعر بودند و در زمرهٔ شاعران سرشناس دوره خود محسوب می‌شدند. از این جهت شعر صوفیانه که از مصادیق عرفان اسلامی نیز هست راه خود را به ادبیات رایج در ایران به ویژه پس از حمله مغول باز نمود. از نامدارترین شاعرانی که به شعر صوفیانه و عرفانی می‌پرداختند می‌توان به باباطاهر، جامی، هاتف اصفهانی، فخرالدین عراقی، شاه نعمت الله ولی، مولوی، عطار نیشابوری، شیخ محمود شبستری و فیض کاشانی اشاره کرد. همچنین از نثرنویسانی که نثرهای ادبی عرفانی می‌نوشت می‌توان عین‌القضات همدانی، خواجه عبدالله انصاری، شمس تبریزی، شیخ احمد جامی و محمد غزالیو({ سعد الدین نزاری قهستانی)} را نام برد. برخی دیگر از شاعران مانند حافظ و سعدی اگرچه در آثارشان اشعار عرفانی و تعابیر صوفیانه فراوان دارند؛ اما از آن‌جا که تفکر عرفانی و صوفیانه خاصی را اشاعه نمی‌دهند از حیطهٔ شعرای عرفانی جدای هستند. از میان آثار مهم عرفانی ادبیات فارسی می‌توان به مثنوی مولوی و دیوان شمس از مولوی،منطق‌الطیر از عطار، مناجات‌نامه از انصاری و کیمیای سعادت از غزالی و کشف المحجوب از هجویری اشاره کرد.
ساعت :